Księżna Manieczka komentuje śmierć Narutowicza

źródło: Forum

Trumna z ciałem Gabriela Narutowicza wystawiona w Belwederze. Pogrzeb odbył się 19 grudnia 1922 r. „Nie odwracajcie oczu! Stać i patrzeć zbiry” – napisze w wierszu Julian Tuwim do przedstawicieli prawicy, których obwiniał o zamach

źródło: Rzeczpospolita

Wokół grobu rozstrzelonego zamachowca krążyły grupki zaczepiające przechodniów i zmuszające do oddania mu czci

Endecja umywała ręce, 
lewica obmyślała zemstę. 
Wstrząśnięci zamachem na prezydenta oburzenie wyrażali samorządowcy, nauczyciele, działacze lokatorscy. Społecznej traumy wywołanej 
zbrodnią chyba nigdy do końca 
nie przepracowano.

16 grudnia 1922 r. kilkanaście minut po godzinie 12 Eligiusz Niewiadomski zastrzelił w Galerii Zachęta Gabriela Narutowicza. Było to jedno z najbardziej tragicznych, a zarazem brzemiennych w skutki, zdarzeń w dziejach II RP. W kolejnych dniach i tygodniach młode państwo polskie oraz kształtująca się dopiero wspólnota musiała stawić czoło ogromnym wyzwaniom: pożegnaniu pierwszego prezydenta i osądzeniu sprawcy. O ile władze publiczne zdały wówczas egzamin, o tyle znacznie gorsza była postawa części polityków i liderów opinii.

Już przed zbrodnią atmosfera była niezwykle gorąca. Dopiero co odbył się pogrzeb socjalistycznego robotnika, który zginął w sprowokowanych przez endecję rozruchach po wyborze głowy państwa. Przynajmniej od roku 1918 Polacy nie byli tak podzieleni.

W tym jest ręka Matki Boskiej

Polityk endecji Juliusz Zdanowski na wieść o śmierci Narutowicza bardzo się zdenerwował. Nie, wcale nie samą zbrodnią (przynajmniej nie dał tego po sobie poznać), ale zagrożeniem, jakie spowodowała dla jego politycznej formacji. Już 16 grudnia w swym dzienniku pomstował: „dziwni są i łajdaccy ci ludzie z lewicy, którzy prawicy zarzucają ojcostwo duchowe zamachu. Jakżeby człowiek czterdziestoparoletni i inteligentny potrzebował artykułów dziennikarskich i wieców dla swego...