Czy jesteśmy wampirami?

źródło: COLLECTION CHRISTOPHEL/afp

źródło: Collection Cinéma/afp

Kadr z filmu „Nieustraszeni pogromcy wampirów” (1967) w reżyserii Romana Polańskiego

źródło: Matteo Borrini

Szczątki weneckiej „wampirzycy” z XVI wieku. Kobietę pochowano z cegłą w ustach, by zapobiec żerowaniu na ofiarach dżumy

Ludzkość od wieków zmaga się z plagą wampirów. Na podstawie wnikliwych obserwacji udało się zrekonstruować historię przerażającego gatunku. Hipotez powstania fenomenu jest tak wiele, że każdy z nas może się uważać za... wampira. ROBERT CHEDA

Popkultura kojarzy upiory głównie z horrorami klasy „B", mimo to sztuka filmowa najlepiej uchwyciła relacje ludzi ze zjawami. „Nieustraszeni pogromcy wampirów" (1967) Romana Polańskiego to opowieść o profesorze Abronsiusie, który wraz z asystentem Alfredem przybywa do Transylwanii w nadziei schwytania demona. Naukowcy wyposażeni w krucyfiksy i główki czosnku demaskują miejscowego arystokratę, hrabiego von Krolocka, który okazuje się pożądanym egzemplarzem. O lepsze nawiązanie do legendy hrabiego Drakuli naprawdę trudno.

Przerażająca epidemia

Dzieło jest pastiszem hollywoodzkich produkcji, ale Polańskiemu udało się odtworzyć stereotyp wampira. To żywy trup, który dnie spędza w trumnie, ponieważ boi się światła słonecznego. Na żer wychodzi nocami, wysysając z ofiar całą krew. Najchętniej poprzez tętnicę szyjną. Można go wykryć za pomocą czosnku, bo nie znosi jego zapachu. Wampira udaje się zabić srebrnymi pociskami lub wbijając osinowy kołek prosto w serce.

Dziś ta legenda jest traktowana z przymrużeniem oka, ale w przeszłości upiory uważano za realne zagrożenie. O powadze sytuacji świadczy opinia Jeana-Jacques'a Rousseau: „Ludzkość od stuleci gromadzi ślady istnienia wampirów, a zatem nie ma innego zjawiska, które byłoby lepiej udowodnione".

Dlaczego oświeceniowy filozof zaprzątał sobie głowę...