Kościół nie troszczy się o demokrację

autor zdjęcia: Beata Zawrzel / REPORTER/East News

źródło: Rzeczpospolita

Przez długie wieki Kościół rywalizował z państwem, stanowiąc dla niego systemową przeciwwagę. Jednocześnie była to to świadoma współpraca Prawa Boskiego i ludzkiego prawa pozytywnego nad dziełem zjednoczenia człowieka z Bogiem. Dopiero liberalna demokracja doprowadziła do jej zerwania

Siła i autorytet Kościoła są cieniem tego, z czym zastał go upadek komuny. Jego kryzys nasila się wraz z rozwojem liberalnej demokracji. Trudno jednak uwierzyć, aby człowiek Zachodu przestał poszukiwać sensu życia.

Nie wiem, czy Jan Tokarski jest katolikiem. Z jego tekstu, który mnie zainspirował do tej polemiki („Nawet jeżeli Boga nie ma”, „Plus Minus” z 13-15 sierpnia 2022 r.; rp.pl/plus-minus), trudno to jednoznacznie wywnioskować. Wiadomo natomiast, że w dyskusjach nad sposobami uzdrowienia Kościoła idea nowego aggiornamento (uwspółcześnienie), do której nawiązuje, jest wśród katolików ciągle obecna.

Dobre rady

Jan Tokarski nie pozostawia nas z ogólnikami. Przypominając soborowy zwrot Kościoła, szuka historycznego gruntu dla swoich postulatów moralnej jego odnowy w Polsce. Punkt oparcia znajduje w marcu 1968 r. Wtedy to, pod wpływem studenckich protestów, utworzyła się „platforma porozumienia” polskiego Kościoła z lewicą laicką, której owocem była m.in. Solidarność.

Autor proponuje nowe otwarcie tego sojuszu, ale tym razem na innych warunkach. W 1968 r. jego wspólnym, jednoczącym celem był opór wobec totalitarnego reżimu, gdzie stroną silniejszą, dającą schronienie laickiej lewicy był Kościół. Obecnie, już pod nieobecność komuny, Kościół i demokracja znów wzajemnie siebie potrzebują. Religia ma podtrzymywać zanikające w demokracji społeczne więzi, a ratunkiem dla Kościoła przed ostatecznym upadkiem autorytetu byłoby otwarcie na nowoczesność. Jednak sobie oraz demokracji może pomóc tylko Kościół odnowiony...