Orientacje

Alain Finkielkraut o źródłach nienawiści

Wspólnota przeciętności

RYS. ROBERT DĄBROWSKI

Jak to możliwe, że zachodnia cywilizacja stworzyła obozy koncentracyjne? - zastanawia się francuski filozof Alain Finkielkraut i w odpowiedzi znajduje liczne przykłady z innych "oświeconych" epok, kiedy to biały człowiek bez jakichkolwiek motywów mordował inne narody. Konkluzja jest zastraszająca. W sprzyjających okolicznościach "obozy koncentracyjne nie są, być może, użyteczne ekonomicznie, są za to konieczne ontologicznie" - stwierdza Finkielkraut.

Doskonałą analizę mentalności otwierającej drogę do tworzenia fabryk masowej śmierci dał Sartre w swoim portrecie antysemity ("Rozważania o kwestii żydowskiej"): "Słowa Čnienawidzę ŻydówÇ należą do tych, które wymawia się wspólnie z innymi ludźmi; wypowiadając je, przystępuje się do pewnej tradycji i do pewnej wspólnoty ludzkiej - do wspólnoty przeciętności. Trzeba jednak podkreślić, że ta zgoda na przeciętność bynajmniej nie kryje w sobie pokory ani skromności. Wprost przeciwnie: istnieje namiętna