Dlaczego panowie tacy smutni?

Marek Safjan, prezes Trybunału Konstytucyjnego

Dlaczego panowie tacy smutni?

Sądownictwo konstytucyjne w Polsce liczy już 15 lat. W listopadzie 1985 r. doszło do powołania pierwszego składu Trybunału Konstytucyjnego, pierwszych dwunastu sędziów. Jak mierzyć ten czas? Jest to okres relatywnie krótki, ale przecież jeśli spojrzeć z perspektywy przebytej drogi, wagi wydarzeń, głębokości przemian, to zapewne niewiele jest w historii Polski okresów równie ważnych, porównywalnych z minionym piętnastoleciem. Czas ma także wymiar subiektywny i obiektywny. Polska z tamtego okresu i Polska dzisiejsza to dwa całkiem różne kraje, różne systemy i różne aksjologie. Powołanie TK nie zmieniało oblicza systemu, nie oznaczało jeszcze dramatycznej transformacji ustrojowej, nie tworzyło per se państwa prawnego. Czy miało to być tylko decorum, listek figowy skrywający inną całkiem rzeczywistość, ornamentyka tworząca pozór normalności? Na pytania dotyczące motywów, które zdecydowały o powołaniu sądownictwa konstytucyjnego, odpowiedzą zapewne bardziej precyzyjnie historycy. Bez względu na to, jakie były motywy i oczekiwania ówczesnych rządzących, nie można zaprzeczyć, że utworzenie sądu konstytucyjnego wprowadzało w obieg systemu nową jakość, ograniczało z natury rzeczy pole arbitralności władzy - podobnie jak to się działo wcześniej...