Nagroda Literacka M.St. Warszawy: nominacje

źródło: Plus Minus

Olga Tokarczuk, „Księgi Jakubowe”, Wydawnictwo Literackie, 2014

źródło: Plus Minus

„Klangor”, Urszula Kozioł, Wydawnictwo Literackie, 2014

źródło: Plus Minus

„Zlotouste zero w zenicie”, napisała i zilustrowała Maria Ekier, Wydawnictwo Hokus-Pokus, 2014

źródło: Plus Minus

Przedstawiamy najlepsze książki ubiegłego roku nominowane do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Nazwiska laureatów tego prestiżowego wyróżnienia, którego historia sięga czasów przedwojennych, poznamy 24 kwietnia.

Panorama I Rzeczpospolitej

W głośnym „Parnasie Bis" Pawła Dunina-Wąsowicza, dowcipnym słowniku „literatury polskiej urodzonej po 1960 roku", przy biogramie Olgi Tokarczuk autor umieścił portret Elizy Orzeszkowej. Twórca leksykonu sugerował, że to właśnie autorka „Prawieku" jest wśród ówczesnych wschodzących gwiazd naszej prozy najbardziej predestynowana do tworzenia epiki w „starym dobrym stylu".

Miał rację. Dowodzą tego „Księgi Jakubowe". Choć jednocześnie ta proza w starym stylu jest bardzo nowoczesna. Językowo i formalnie. A tematycznie (co podkreślono w kilku omówieniach, np. w eseju Przemysława Czaplińskiego) Tokarczuk sytuuje się bliżej Sienkiewicza niż autorki „Nad Niemnem". Bo, po pierwsze, penetruje wielonarodowe Kresy I Rzeczypospolitej (zresztą akcja przenosi się z Podola do Stambułu, Bukaresztu i Warszawy, pokazując kulturowy krąg powiązań ówczesnego państwa polskiego), a po drugie, snuje opowieść o jej zbliżającym się upadku. Choć nie to jest w tej książce najważniejsze.

Ta 900-stronicowa, pięknie wydana i z rozmachem zaplanowana opowieść zaczyna się mniej więcej w połowie XVIII wieku, gdy na scenie politycznej (bo tak chyba należałoby to określić), ale też religijnej, pojawia się Jakub Frank. Charyzmatyczny Żyd, który marzy o tym, by swoich współwyznawców uczynić prawdziwymi obywatelami. Chce to...