Opcja benedyktyńska dla Ameryki

autor zdjęcia: Toshi Sasaki

źródło: Getty Images

Jeśli Ameryka ma odzyskać dobrą społeczną kondycję, państwo-Lewiatan musi zostać zmuszone do oddania inicjatywy swoim obywatelom – twierdzi autor.

Każdy naród potrzebuje elity. Jednak amerykańska nowa klasa wyższa odrzuca misję duchowego przewodzenia narodowi. Jeszcze praktykuje niektóre cnoty, ale już ich nie szerzy. Przyjęła za swój język liberalizm i przyzwoliła na promocję etycznego nihilizmu.

Rok 1984 przyniósł ważny i obszerny, liczący 105 stron, list Komisji Laikatu Amerykańskiego ds. Katolickiego Nauczania Społecznego i Ekonomii USA. Komisji, która pochyliła się nad kondycją społeczeństwa amerykańskiego i poprawą tej kondycji w jej ekonomicznym aspekcie, przewodniczyli William E. Simon, biznesmen i były sekretarz skarbu, oraz Michael Novak, znany na całym świecie filozof i teolog, piewca demokratycznego kapitalizmu. Wtajemniczeni twierdzą, że Novak miał później niemały wpływ na ostateczną postać encykliki „Centesimus annus" ojca św. Jana Pawła II.

Encyklika w sposób wyważony poddawała krytyce państwo opiekuńcze, przeciwstawiając jej, także wyważoną, obostrzoną jasno wyartykułowanymi warunkami brzegowymi pochwałę wolnego rynku. Nade wszystko apelowała o kierowanie się w polityce społecznej zasadą pomocniczości, która to zasada nie pozwala wspólnotom „wyższego szczebla" ingerować w wewnętrzne życie wspólnot „szczebla niższego" (gmina nie ma prawa pozbawiać rodziny możliwości dbania o swoje sprawy, państwo nie prawa tego czynić gminie, przeciwnie, np. prawa stanowione przez państwo powinny sprzyjać wolnym działaniom wspólnot niższych szczebli ku ogólnemu dobru).

Kryzys społeczny

Wcześniejszy od encykliki o siedem lat list laikatu, gdy analizował sytuację amerykańskiej biedoty, wskazywał, że problemem nie...