Poważny Pisarz, który bywał błaznem

autor zdjęcia: Jacek Cieślak

źródło: Fotorzepa

Dom pisarza w Ohlsdorf, gdzie przeprowadził się w 1965 r.

autor zdjęcia: Andrej Reiser

źródło: Suhrkamp Verlag

autor zdjęcia: Jacek Cieślak

źródło: Fotorzepa

Torturę spania w za małym łóżku przeżywał tu reżyser Claus Peymann, inscenizator dzieł Bernharda

autor zdjęcia: Jacek Cieślak

źródło: Fotorzepa

Sień domu Bernharda, prezentująca go jako bauera i myśliwego

autor zdjęcia: Jacek Cieślak

źródło: Fotorzepa

Widok na Traunsee w Gmunden, gdzie pisarz zmarł w 1989 r.

JACEK CIEŚLAK Dzieła Austriaka Thomasa Bernharda, giganta światowej literatury, ukazują się premierowo i we wznowieniach, w tym przełomowy „Mróz" ukończony w Polsce. Nie przetłumaczono wciąż opowiadania o kaźni polskich żołnierzy w Wolfsegg.

Nieobecność w polskich księgarniach wyboru dramatów austriackiego pisarza, teraz wznowionych przez Czytelnik, sprawiała, że w internetowych antykwariatach ich pierwsze wydanie osiągało cenę kilkuset złotych. „Odpowiedzialność" ponosił za to głównie Krystian Lupa, który uczynił z Thomasa Bernharda (1931–1989) jedną z najważniejszych postaci światowej sceny literackiej w Polsce. Nomen omen – przez teatr.

Szaleństwo związane z teatralnym odbiorem Austriaka w naszym kraju zaczęło się od „Kalkwerku" w 1992 r., powieści o obsesyjnej próbie napisania studium o słuchu, dla którego główny bohater Konrad poświęcił życie rodzinne. Książkę Lupa inscenizował w Starym Teatrze – nie bez protestów tłumaczy, bo to przecież proza! – z kreacją Andrzeja Hudziaka. Potem wydarzeniem był dramat „Immanuel Kant" we wrocławskim Teatrze Polskim (1996), gdzie Wojciech Ziemiański zagrał słynnego filozofa, który nigdy nie wyjechał z Królewca, tymczasem Bernhard wysłał go transatlantykiem w podróż do Ameryki, zderzając ze współczesną cywilizacją. Znakomite „Rodzeństwo" (1996) z Piotrem Skibą, Agnieszką Mandat i Małgorzatą Hajewską-Krzysztofik o próbie porozumienia się dwóch sióstr aktorek z powracającym ze szpitala psychiatrycznego pisarzem filozofem wciąż jest na afiszu Starego.

Opisując własne gniazdo...