Gdy znika poczucie bezpieczeństwa, zostajemy sami

autor zdjęcia: Miguel Medina

źródło: AFP

Mój kraj nie jest w stanie zrobić kroku do przodu, bo wciąż nie uporaliśmy się z przeszłością tak jak należy. W naszych głowach wciąż utrzymuje się mentalny stan wojenny. Na Bałkanach nadal skupiamy się na podziale – mówi bośniacka reżyserka, Jasmila Žbanić.

Od wojny w byłej Jugosławii niedługo minie 30 lat. Jak mówi się o niej dziś na Bałkanach?

Konflikt, ani nawet temat masakry w Srebrenicy, nie jest uwzględniony w programie nauczania w Bośni. Władza liczy, że jeśli nie będzie mówić o pewnych sprawach, wtedy uda się uniknąć antagonizowania społeczeństwa. Decydenci liczą, że w ten sposób uda się zachować spokój. Co innego politycy – oni regularnie powracają do tamtych wydarzeń w swoich płomiennych przemowach. Tak jest w Serbii, gdzie wojny używa się do wiktymizowania Bośniaków – to jedno podejście. Inne jest takie, że wydarzenia w Srebrenicy nigdy nie miały miejsca, zaprzecza się im publicznie. Próbom rozmowy na ten temat towarzyszy bardzo burzliwa dyskusja.

Jak to się przekłada na świadomość tego, co się wydarzyło?

Wiele osób w ogóle nie zdaje sobie z tego sprawy. Miałam w swoim zespole wielu młodych ludzi, dwudziestoparolatków, którzy nic nie wiedzieli na ten temat. Znali jedynie podstawy, ale o przebiegu wojny i ludobójstwie w Srebrenicy nic nie byli w stanie powiedzieć.

To dlatego chciała pani zrobić film na ten temat – żeby zwiększać świadomość historii?

Jako Bośniaczka każdego dnia żyję historiami z wojny. Znam ich bardzo wiele, bo dotyczą wielu ludzi. Do dzisiaj około 1700 osób nie zostało odnalezionych....