Czysto włoska sztuka

Jak się uprawia ryż i przyprawia risotto

Czysto włoska sztuka

ROBERTO SALVADORI

Na drodze z Mediolanu do Turynu, tuż za linią Ticina, czeka nas niespodzianka. Krajobraz, w zależności od pory roku, ulega radykalnym metamorfozom. W pewnych okresach pociąg pruje lagunę, w której niebo i chmury odbijają się jak w lustrze. W innych jedzie łąką, wśród wysokich, poruszanych wiatrem pędów. Kiedy indziej znów przecina pustynne połacie pokrytej kurzem ziemi. To wciąż ta sama równina, płaska i bezdrzewna (poznaczona zaledwie różnymi odcieniami szarości topolowych zagajników), ale za każdym razem widzimy inny świat.

Zmieniający barwę. Nie do poznania. Zależny od pory roku, w której przejeżdżamy przez te ziemie - europejskie królestwo ryżu. Dwa miasta piemonckie, Novara i Vercelli, są jego stolicami. Jego obszar wytyczają dwie rzeki: Ticino i Pad. Tutaj ziemia uprawiana jest pod ryż. Wyłącznie ryż. Tutaj natura jest sztuczna. Wyłącznie sztuczna. Wymagania i rytmy ryżowej monokultury przekształcają ją bowiem kolejno w jezioro, łąkę czy pustynię.

Odrębny świat

Na tym skrawku ziemi uformowanej całkowicie przez inżynierię wodną (kanały, zbiorniki, śluzy, rowy melioracyjne), bez bydła i "normalnych" pól, usianym otoczonymi groblami oczkami wody, działa ogromna większość z sześciu...