Podlascy unici
Podlascy unici
Przemysław Maksymiuk
W bieżącym roku mija 400. rocznica Unii Brzeskiej. Z tej okazji w Pratulinie odbyły się 11 czerwca uroczystości religijne z udziałem Episkopatu Polski. Jakie związki łączyć mogą Pratulin, malutką podlaską miejscowość, z podjętą na terytorium Rzeczypospolitej w 1596 r. próbą przywrócenia jedności między Kościołem prawosławnym a Stolicą Apostolską? Odpowiedzią są dzieje unitów podlaskich w drugiej połowie XIX wieku.
"Trzeba by wielu tomów, aby oddać to, co się dzieje z unitami na Podlasiu -- pisał przed ponad stu laty warszawski dziennikarz August Zaleski -- a kiedy się te tomy ukażą nikt z ówczesnych nie zechce wierzyć, aby pod koniec XIX wieku, w samym prawie sercu Europy, działy się podobne gwałty i barbarzyństwa". Rzeczywiście, mimo tragicznych doświadczeń XX wieku, trudno jest uwierzyć, że w czasach formalnego pokoju w latach 70. XIX wieku prowadzono na Podlasiu regularną wojnę z bezbronnymi unitami. Płonęły wsie, strzelano do ludzi, tysiące pobito i ograbiono, setki aresztowano i zesłano na Syberię. Dopiero od niedawna zaczęto zapełniać tę białą plamę naszej historii. Zajrzano do archiwów w Moskwie, Petersburgu, Paryżu i Watykanie. Nadal jednak temat ten znany jest jedynie wąskiej grupie badaczy. O uniatch podlaskich słyszeli także co nieco. dzięki toczącemu się procesowi beatyfikacyjnemu...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta