Jukos, czyli zniszczyć spółkę w dziesięć minut

autor zdjęcia: Bartek Sadowski

źródło: Fotorzepa

W maju 2005 moskiewski sąd skazał Michaiła Chodorkowskiego, współwłaściciela Jukosu, na dziewięć lat pozbawienia wolności i odbycie kary w kolonii karnej

źródło: materiały prasowe

Wojciech Sadowski

Zasądzona w Hadze kwota 50 mld USD oszałamia. Nigdy jeszcze żaden sąd międzynarodowy nie nakazał żadnemu państwu zapłaty tak wielkich pieniędzy na rzecz prywatnych osób – pisze prawnik.

Międzynarodowy Trybunał w Hadze nakazał Rosji zapłacić ponad 50 mld dol. byłym akcjonariuszom Jukosu. Wiadomość ta obiegła światowe serwisy informacyjne w ubiegłym miesiącu. Wydanie i ogłoszenie wyroku  zbiegło się w czasie z kolejnym pakietem sankcji gospodarczych wprowadzonych przez Stany Zjednoczone, a także ogłoszeniem sankcji przez Unię Europejską. To nie mógł być gorszy moment.  Holandia, w której   znajduje się przecież Haga, obwinia Rosję za okoliczności, które doprowadziły do zestrzelenia samolotu pasażerskiego lotu MH17 nad terytorium wschodniej Ukrainy 17 lipca 2014 r. Wyrok w sprawie Jukosu został wydany i wysłany stronom następnego dnia (18 lipca). Jakby mechanizmy prawa międzynarodowego w jakiś magiczny sposób  błyskawicznie wysłały jasny i silny sygnał potępiający metody putinowskiej Rosji.

Wyrok w sprawie Jukosu ma jednak długą historię. Postępowanie w tej sprawie toczyło się od 2004 r., czyli zostało wszczęte praktycznie w samym środku działań, które doprowadziły do rozmontowania i likwidacji grupy Jukosu przez państwo rosyjskie. Rozprawa arbitrażowa, będąca ostatnim istotnym epizodem tego postępowania, odbyła się w październiku 2012 r. Przez kilkanaście miesięcy strony pozostawały w stanie niepewności i zawieszenia. Jest w pewnym sensie dziełem przypadku, że wydanie i publikacja wyroku nastąpiły w czasie tak niekorzystnym wizerunkowo dla Rosji....