Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Różne wyznania, wspólne państwo

08 kwietnia 2010 | Księga Kresów Wschodnich | Jolanta Choińska-Mika
Kazanie ewangelickie i katolickie, niemiecka rycina z XVI wieku
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Kazanie ewangelickie i katolickie, niemiecka rycina z XVI wieku
Ojciec literatury polskiej Mikołaj Rej był protestantem – zrazu luteraninem, później przeszedł na kalwinizm
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Ojciec literatury polskiej Mikołaj Rej był protestantem – zrazu luteraninem, później przeszedł na kalwinizm
Zbór luterański w Kiejdanach
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Zbór luterański w Kiejdanach
Szlachta polska, rysunek Juliusza Kossaka
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Szlachta polska, rysunek Juliusza Kossaka
Arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Jakub Uchański
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Jakub Uchański
Biskup krakowski Franciszek Krasiński, jedyny biskup, który podpisał akt konfederacji warszawskiej
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Biskup krakowski Franciszek Krasiński, jedyny biskup, który podpisał akt konfederacji warszawskiej
W nocy z 23 na 24 sierpnia 1572 roku w Paryżu miał miejsce pogrom hugenotów – wydarzenia te przeszły do historii jako noc św. Bartłomieja, mal. Francois Dubois
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
W nocy z 23 na 24 sierpnia 1572 roku w Paryżu miał miejsce pogrom hugenotów – wydarzenia te przeszły do historii jako noc św. Bartłomieja, mal. Francois Dubois
Biskup kujawski, późniejszy prymas Polski Stanisław Karnkowski
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Biskup kujawski, późniejszy prymas Polski Stanisław Karnkowski
 Akt konfederacji warszawskiej, 1573 r.
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Akt konfederacji warszawskiej, 1573 r.
Polscy posłowie w Paryżu, ryc. z XIX wieku
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Polscy posłowie w Paryżu, ryc. z XIX wieku
Henryk Walezy, malował Francois Quesnel
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Henryk Walezy, malował Francois Quesnel

„Po śmierci króla Zygmunta Augusta, Jagiełłowego ostatniego z męzczyńskiego rodzaju potomka, osierociała korona polska w wielkiej trwodze była, jako ta, która siedząc w pośród nieprzyjaciół z każdej strony obawiała się niebezpieczeństwa jakiego” – zapisał w „Kronice Polskiej ” Marcin Bielski. Trudno oprzeć się wrażeniu, że zgon ostatniego Jagiellona był wstrząsem nieporównywalnym z emocjami po śmierci poprzednich władców. Na dodatek niebawem po śmierci króla „gwiazda nowa, abo prawdziwej kometa własny okrągły, wkoło włosy mający, pokazał się na północy w stolicy Kasiopi. Jasny był tak, że celował insze gwiazdy jasnością i same planety”.

Potencjalnych zagrożeń było wiele – obawiano się o los niespokojnego pogranicza, lękano najazdów tatarskich i naporu Moskwy. Niebezpieczne dla stabilności państwa mogły się okazać regionalne i prowincjonalne partykularyzmy, a także żywe jeszcze wśród części litewskich elit tendencje odśrodkowe.

Źródłem napięć mogły się również stać różnice wyznaniowe. Tradycja pokojowego współistnienia różnych wyznań korzystnie wyróżniała polsko-litewskie państwo na tle Europy. Na długo przed reformacją żyli tu obok siebie prawosławni, katolicy i ormiańscy chrześcijanie, swobodami cieszyli się wyznawcy judaizmu, sprowadzeni na Litwę Tatarzy bez przeszkód budowali swoje meczety, a Karaimi –...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8593

Spis treści

Pierwsza strona

Zamów abonament