Niebezpieczny los Szwedów

źródło: Corbis

Raoul Wallenberg

źródło: East News/Scanpix

Martin Schibbye i Johan Persson – najnowsze ofiary „cichej dyplomacji”

We właśnie obchodzonym Roku Wallenberga warto pochylić się nad racjami politycznymi, które zadecydowały o śmierci szwedzkiego dyplomaty w sowieckim więzieniu

Dwóch szwedzkich dziennikarzy od lata ubiegłego roku siedzi w etiopskim więzieniu. Inny gnije w Erytrei od 11 lat. Dla ich uwolnienia Szwecja prowadzi „cichą dyplomację", jaką stosowała kiedyś wobec Związku Radzieckiego, kiedy KGB aresztowało szwedzkiego dyplomatę Raoula Wallenberga. Z takim samym – zerowym – rezultatem.

Czy można mówić o kunktatorskiej tradycji w szwedzkiej myśli politycznej? Kjell Albin Abrahamsson, znany szwedzki korespondent zagraniczny, publicysta i pisarz, nazywa politykę i postawę swojego kraju „kompleksem Stalingradu". Rzymska maksyma „veni, vidi, vici" w całym świecie tłumaczona jest jako: przyszedłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. Szwedzka wersja, powiada Abrahamsson, brzmi tak: „kiedy zobaczyłem, że zwyciężyli – przyszedłem". Do obozu antyhitlerowskich aliantów Szwedzi trafili dopiero po Stalingradzie, zaś cała historia Raoula Wallenberga, jego akcji w Budapeszcie i późniejszego tragicznego losu, to mieszanina przypadku, nieposłuszeństwa wobec praw i zwyczajów dyplomatycznych, perwersyjnego legalizmu, obłudy i bezduszności.

Ambasador bez siły

W marcu 1944 roku oddziały niemieckie wkroczyły na sojusznicze Węgry. Holokaust, którego najstraszliwsze paroksyzmy przypadły...