Święty Franciszek i mieszek medyceusza

źródło: Wikipedia

„Cud zmartwychwstania dziecka” Ghirlandaio. Fatalny Palazzo Ferroni w tle, św. Franciszek w obłokach, rodzina Sassettich – na pierwszym planie

Franciszek w dramatycznym geście zrzuca bogatą szatę i staje nagi. Tak wybiera ubóstwo i pokorną służbę Kościołowi. Dwieście pięćdziesiąt lat później malarz Ghirlandaio unieważni wybór świętego, wcielając legendę Biedaczyny z Asyżu 
w krąg wystawnego życia florenckiej arystokracji pieniądza.

Francesco Sassetti, dyrektor generalny Banku Medyceuszy (a prywatnie przyjaciel jednego z Medicich, Wawrzyńca Wspaniałego) nie zdołał nakłonić dominikanów, aby w głównej kaplicy Santa Maria Novella wymalować historię swego patrona. Dlatego bankier, chcąc spocząc w rodowym wnętrzu, musiał zakupić nieco mniejszą kaplicę. Domenico Ghirlandaio był wziętym malarzem, więc prace ruszyły dopiero w 1483 r. i trwały trzy lata. Poza freskami z sześcioma scenami z życia Biedaczyny z Asyżu, Ghirlandaio namalował jeszcze „Pokłon pasterzy" oraz drobniejsze postacie jako sybille.

Jezus w rzymskiej urnie

Nie sposób sądzić, że renesansowa fascynacja starożytnością spowodowała nawrót pogaństwa. Obecność nimf i centaurów na grobowcu bankiera jest kwestią wyrazu nowego zainteresowania naturą, nawrotem do starożytnej symboliki żywiołów i świetnym sposobem dworskiej zabawy, a nie porzuceniem wiary we Wcielenie, Zbawienie i Zmartwychwstanie. Wbrew późniejszym interpretacjom, wiara ludzi renesansu była mocna i ortodoksyjna, a „Pokłon pasterzy" jest na to dowodem. W użytej ikonografii przejawia się dążenie do podporządkowania humanistycznej uczoności i mitologii chrześcijaństwu, jako wyższej i nadrzędnej epoce, dla której antyk jest jedynie wprowadzeniem.

Jak dowodzi symbolika głównego ołtarza, starożytne elementy miały służyć przedstawieniu...