Wykuwamy nowego, socjalistycznego człowieka

źródło: Muzeum Wojska Polskiego /East News

Para doskonała: rolniczka i robotnik, a do tego dymiące kominy. Socjalistyczny raj na ziemi

źródło: Plus Minus

Marian obserwuje stos, który rośnie na pace ciężarówki. Nie dziwi go jakiś żywot świętego, nie żałuje Zofii Kossak-Szczuckiej, Ewy Szelburg-Zarembiny ani Ferdynanda Ossendowskiego, ale na widok „Dywizjonu 303" z trudem powstrzymuje sprzeciw. Boli go sterta powieści o Indianach, wśród okładek widzi Karola Maya. „Trzeba walczyć z amerykańskimi imperialistami!", krzyczy jeden z ZMP-owców.

Nic tego nie zapowiadało, chociaż już po wojnie Marian zaczął powtarzać, że ludzie w Orzechowcach dzielą się na dwie kategorie: bogaczy, w swoim mniemaniu uczciwych, pracowitych i bogobojnych, i dziadów, czyli – wedle tych pierwszych – leniów, obiboków i krętaczy. A Marian był z dziadów. Nic więc dziwnego, że gdy na murach pojawiły się afisze „Polska demokratyczna – ojczyzna robotników i chłopów", powtarzał za rodzicami: wkrótce bogacze stracą rezon. Ale kułacy wciąż zajmowali stanowiska sołtysów i wójtów.

– Mianowali się pierwszymi przedstawicielami wolnej Polski i przyjmują dożynkowe wieńce od dawnych wyrobników! – mówił ze złością na przerwach.

Ale chociaż przynosił do szkoły komunistyczne ulotki, to był też ministrantem i dobrze się uczył. Na świadectwie ukończenia podstawówki od góry do dołu piątki. Nawet od księdza, mimo że mu się narażał.

– Jak to jest – pytał na przykład – że pochodzimy wszyscy od jednych rodziców, a niektórzy ludzie są biali, inni żółci, czerwoni lub czarni? Czyżby Adam i Ewa mieli skórę w kolorową kratkę?

Jeżeli ksiądz liczył na to, że okazując wyrozumiałość, wpłynie na poglądy Mariana, to się pomylił.

Marian idzie do liceum.

– Jestem pierwszym z dziadów, który się na to zdobył, i dlatego skazali mnie we wsi na...