PiS sprawił kłopot prawicy i liberałom

autor zdjęcia: Witold Rozbicki

źródło: Reporter

- Lech Kaczyński prezydentem i Jan Maria Rokita (z lewej) jako premier. To było przekonujące – wspomina Rafał Matyja (z prawej) rozmowy o PO-PiS z 2005 roku. Na zdjęciu politycy w kuluarach debaty „O naprawie państwa i demokracji”, Warszawa, 2007 r.

Rafał Matyja, polityk, publicysta, historyk Gdyby PO wygrała w 2005 roku jedne wybory, łatwiej byłoby jej się porozumieć z PiS. 
Dwie porażki uniemożliwiły negocjacje 
o PO–PiS. Gwoździem do trumny 
było sformułowanie podziału 
na Polskę liberalną i solidarną.

Rz: Przez całe życie był pan konserwatystą, a teraz twierdzi pan, że już nie ma z prawicą nic wspólnego. Można tak zawiesić poglądy na kołku?

Tak, bo poglądy podlegają weryfikacji przez pryzmat doświadczenia. Fascynacja konserwatyzmem zaczęła się w połowie lat 80., w Ruchu Młodej Polski. I z pewnością trwała przez całe lata 90. Ale to się zaczęło powoli zmieniać, gdy w 2000 roku wyjechałem ze stolicy do Nowego Sącza i nabrałem innej perspektywy. Poza tym środowiska konserwatywne też w jakimś sensie ewoluowały.

W jakim sensie?

Coraz słabsza była orientacja na wzmocnienie państwa, a silniejsza – na wojnę kulturową. Weźmy sprawę aborcji. Uważałem, że prawo zezwalające na aborcję na życzenie jest nie do utrzymania. Ale zmiana była źródłem ostrego podziału w obozie dawnej opozycji. Dlatego odetchnąłem z ulgą, gdy w 1993 roku sprawa wreszcie została przesądzona. Rozmawiałem wtedy z różnymi ludźmi, którzy mieli dostęp do biskupów, i oni mówili, że to, co osiągnięto w tzw. ustawie antyaborcyjnej, to jest bardzo dużo.

Chodzi o tzw. kompromis aborcyjny, czyli trzy wyjątki od zakazu przerywania ciąży, w tym i ten, że możliwe jest przerwanie ciąży ze względu na ciężkie nieodwracalne uszkodzenie płodu.

Tak. Otóż biskupi utrzymywali wtedy, że więcej prawnie nie da się zagwarantować. Dlatego dzisiejsze...