Winni wobec państwa

źródło: materiały prasowe

W listopadzie 1918 roku austriacka gazeta określiła Polaków w Galicji 
mianem Herrenvolk. Przedziwne to uczucie dla Polaka czytać po niemiecku, 
w wiedeńskiej gazecie sprzed stu lat, szwabachą, że przynależał do rasy panów.

Informacja o pogromie lwowskim dotarła do światowej, a potem polskiej opinii publicznej, dzięki artykułowi w wiedeńskim dzienniku „Neue Freie Presse" („NFP"). Tydzień po pogromie. Ta publikacja nie mogła ujść uwadze. „NFP" była poważaną gazetą ukazującą się w byłej stolicy byłego imperium. Wprawdzie pokonanego i już wtedy nieistniejącego, ale na politycznej mapie świata Wiedeń był miejscem ciągle niezwykle znaczącym.

Nie znalazłem omówienia tego artykułu w polskich publikacjach. Bywa w Polsce przywoływany jako pierwsza zagraniczna prasowa informacja o pogromie lwowskim i zawsze podkreśla się przy tej okazji, że podano w niej nieprawdziwe dane o liczbie śmiertelnych ofiar.

Artykuł kwitowany jest tak zdawkowo, że wydawać się może, iż była to krótka, niemal agencyjna kilkuzdaniowa notka prasowa zawierająca dwie informacje: we Lwowie w dniach 22 i 23 listopada 1918 miał miejsce pogrom Żydów i że przyniósł 2 500 do 3 000 ofiar śmiertelnych.

* * *

W rzeczywistości obszerny tekst nosił tytuł „Pogrom we Lwowie. Od naocznego świadka" („Der Pogrom in Lemberg. Von einem Augenzeugen"). Ukazał się 30 listopada 1918 w sobotnim wydaniu opiniotwórczego porannego wiedeńskiego dziennika.

Artykuł rozpoczyna się na dole pierwszej trzyszpaltowej strony. Zajmuje dwie szpalty do wysokości jednej piątej strony, po czym w...