Nasza historia

źródło: materiały prasowe

Dziś uznaję tylko Ewangelię Chrystusa, bo On ją głosił dla prostaczków, a nie dla »mądrych«, których On zawsze ganił i biczował, a więc ona nie potrzebuje żadnych pośredników" – kto to napisał? Otóż autorem tych słów jest Feliks Dzierżyński – pisał je do swojej siostry 16 lat przed rewolucją bolszewicką. „Trudno wątpić w szczerość tego wyznania" – uważa prof. Andrzej Friszke w swej najnowszej książce o polskich komunistach i ich stosunku do państwa polskiego. Nie jest to – zaznaczmy od razu – próba wybielania czy gloryfikacji komunizmu. Autor, także swoją biografią, wielokrotnie udowadniał swój negatywny stosunek do ideologii wyrosłej z pism Marksa. A jednak historyk ma prawo i obowiązek zajmować się także zjawiskami, z którymi wcale nie musi się identyfikować.

Historia polskiego komunizmu nie miała szczęścia. Była zakłamana lub pomijana. Po 1945 r. mitologizowali ją sami komuniści, a po roku 1989 wydawała się ona nieistotna. Profesor Friszke zadał sobie olbrzymi trud, by przejrzeć archiwa, gazety i masę innych źródeł w celu odtworzenia tego jednak ważnego nurtu myśli politycznej, który był obecny w Polsce – choć książka dotyczy wyłącznie zaboru rosyjskiego, co ma swoje uzasadnienie. „Państwo czy rewolucja" przypomina więc idee i postaci dawno zapomniane. Oczywiście jest tu wiele o Róży Luksemburg, Julianie Marchlewskim, Karolu Radku...