Elastyczne państwo przeciw centralizmowi

W obliczu niebezpieczeństwa podważania przez PiS ustrojowych fundamentów samorządu terytorialnego proponujemy alternatywny model zarządzania i nadzoru nad przyznawaniem i wykorzystaniem funduszy europejskich – piszą senatorowie.

Dominujący w Polsce po 1989 roku model rządzenia charakteryzował się lekceważeniem znaczenia reform instytucjonalnych dla potencjału państwa i wspomagania rozwoju w sferze gospodarczej i cywilizacyjnej. Głosy środowisk podkreślających wagę głębszych zmian instytucjonalnych i ustrojowych były często przemilczane, a w najlepszym wypadku traktowane jako publicystyczny kontrapunkt w debacie publicznej.

Dotyczy to nie tylko diagnoz i rekomendacji autorów polskich, przede wszystkim z nurtu nazwanego przez prof. Rafała Matyję konserwatyzmem instytucjonalnym, ale też czołowych politologów światowych. Głośna książka „Budowanie państwa", w której Francis Fukuyama dowodził, że dobre instytucje stanowią kluczowy czynnik rozwoju, nie spotkała się w Polsce z żadną reakcją kierownictw głównych partii politycznych.

Nawet w pandemii

bez współpracy

Prawo i Sprawiedliwość przed objęciem władzy w 2015 roku niejednokrotnie głosiło potrzebę zmian ustrojowych. Później jednak w imię chęci prostego politycznego panowania nad kolejnymi obszarami sfery publicznej nie tylko porzuciło plan reform, ale też doprowadziło do destrukcji cywilizowanych reguł i niezależnych instytucji, przede wszystkim Trybunału Konstytucyjnego i sądownictwa. Istotnym elementem praktyki politycznej obozu władzy są nieufność i systematyczne osłabianie...