Amerykański sen nigdy nie istniał

autor zdjęcia: Amy Sussman

źródło: Getty Images/AFP

Jessica Bruder, reporterka, autorka książki "Nomadland": Zarobki nie rosną, za to cały czas wzrastają ceny nieruchomości. Dlatego uważam, że będziemy musieli wszyscy odejść od tego systemu, który wyniszcza zarówno pojedynczych ludzi, jak i całe społeczeństwa. Oczywiście nie każdy skończy, mieszkając w furgonetce, choćby dlatego, że nie zniósłby tego ekosystem, ale myślę, że odkryjemy nowe formy adaptacji do obecnej sytuacji na świecie.

"Rzeczpospolita": Bioindykatory – tak w książce „Nomadland" określa pani swoich bohaterów. To wrażliwe organizmy, które sygnalizują istotne zmiany w ekosystemie. Czy styl życia bezdomnych nomadów, do którego poniekąd zostali zmuszeni, jest rzeczywiście znakiem nowego etapu w historii ludzkości?

Bardzo dużo zajmuję się subkulturami i nauczyłam się już, że trudno zobaczyć ich elementy, gdy analizujemy wszystko z pozycji centrum. Często najwyraźniejszy obraz całości objawia się nam, gdy patrzymy z obrzeży. Nie sądzę, że skończy się na tym, że każdy w Ameryce będzie żył w samochodzie, ale jestem pewna, że siły, które spowodowały tę zmianę, wpłyną na każdego.

Pani bohaterowie to ludzie wyrzuceni poza system, w którym dorastali, dojrzewali i który ich ukształtował. Gdzie należy szukać przyczyn takiego stanu rzeczy?

W latach 60. XX wieku za jedną pensję minimalną można było utrzymać rodzinę. Więcej – można było tę rodzinę podnieść z biedy. Dzisiaj często jest tak, że w rodzinie pracują dwie dorosłe osoby, czasem w dwóch, trzech miejscach i nadal to za mało, by rodzinę utrzymać. Od lat 70. w moim kraju ciężka praca wytwórcza nie jest właściwie opłacana. Stawki nie wzrastają, tak jak powinny względem rynku. I znów, jeśli wrócimy do lat 60., okazuje się, że różnica w płacach pomiędzy...