Nie używają na morzu adiutantów

„Bandera jest chorągiew, pospolicie zawieszona na wierzchu wielkiego masztu, krojem, herbami i kolorami osobnemi różniąca się – tak dla rozeznania narodu, jako też dla dystynkcyji oficyjerów generałów wojska wodnego” (Franciszek Paprocki, „O sprawie rycerskiej lądowey y wodney w powszechności”, 1776 r.).

Przed rozbiorami na morzach widywano trzy rodzaje polskiej bandery. Okręty Rzeczypospolitej, czyli królewskie, miały piastowskiego orła białego na czerwonym polu. Bandera miast pruskich (na przykład Gdańska, Torunia, Elbląga) miała białe ramię dzierżące miecz uniesiony do ciosu, też na czerwonym polu. Bandera kupców polskich przedstawiała białe pole z ukośnym krzyżem ramionami celującymi w jej trzy rogi, w czwartym lewym górnym rogu widniał czerwony kwadrat z białym orłem.

Przed rozbiorami Polska miała porty morskie w Pucku, Władysławowie, Gdańsku, Piławie, Królewcu, i jeszcze kilka innych, „miała znakomite drewno na okręty, ale nie była narodem żeglarskim, handlowym, przedsiębiorczym, walczyła na koniu, więc z jej sosen i dębów budowała swoje okręty Anglja, Portugalja i Hiszpanja, na których kulę ziemską dla cywilizacyi zdobywał zachód Europy”...