Obalenie rządów Menderesa

autor zdjęcia: ullstein bild via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Po zamachu stanu 27 maja 1960 r. mieszkańcy Ankary świętują pierwsze posiedzenie nowego rządu po obaleniu Adnana Menderesa

autor zdjęcia: Keystone-France/Gamma-Keystone via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Adnan Menderes (drugi z prawej) został osądzony i stracony przez powieszenie 17 września 1961 r. Wcześniej próbował popełnić samobójstwo, łykając tabletki nasenne

autor zdjęcia: Alamy Stock Photo / BEW

źródło: Rzeczpospolita

Adnan Menderes był premierem Turcji przez dekadę: od 22 maja 1950 do 27 maja 1960 r.

Choć od pierwszego wojskowego przewrotu nad Bosforem minęło już ponad 60 lat, traumatyczne wydarzenia wciąż budzą w Turcji skrajne emocje. Nic dziwnego, skoro najważniejsi bohaterowie dramatu sprzed dekad tak bardzo przypominają współczesnych polityków.

Kij w mrowisko wsadził tuż po Nowym Roku były szef sztabu tureckiej armii Ilker Basbug. – Gdyby Menderes ogłosił wcześniejsze wybory, nie byłoby żadnego zamachu – skwitował emerytowany już wojskowy w wywiadzie dla prestiżowego tureckiego dziennika „Cumhuriyet”, przypominając pierwszy zamach stanu w powojennej historii Turcji i najważniejszego bohatera ówczesnych wydarzeń – premiera Adnana Menderesa.

Uchodzący za jastrzębia były dowódca armii tym jednym prostym komentarzem rozjuszył partię rządzącą i najprawdopodobniej samego prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana.

W odpowiedzi na wywiad posypały się krytyczne wobec Basbuga komentarze partyjnych podwładnych Erdogana. I otwarte pogróżki. – Jesteśmy zdeterminowani, by policzyć się z ludźmi o mentalności zamachowców przed sądem – skwitował szef prezydenckiej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) w Ankarze Hakan Han Özcan. W podobny sposób AKP chce zresztą potraktować kilku innych komentatorów. Pozew grozi publicyście Canowi Atakliemu za stwierdzenie, że „nie wydaje się już możliwe, by Erdogan oddał władzę w drodze wyborów”, oraz byłemu ministrowi kultury Fikriemu Saglarowi za krytykowanie sędzin noszących muzułmańskie chusty.

Ale to właśnie Basbug uderzył najboleśniej. Choćby dlatego, że politycy AKP z lubością nawiązują do pierwszego...