Kontrola ZUS musi się odbywać zgodnie z zasadami

Płatnik może nie zgodzić się na wszczęcie postępowania weryfikacyjnego, jeżeli zawiadomienie lub upoważnienie do kontroli jest błędne. Ponadto musi mieć co najmniej 7 dni na przygotowanie się do wizyty inspektora. ZUS może wszcząć kontrolę nie wcześniej niż po upływie 7 dni od daty odebrania zawiadomienia przez płatnika i nie później niż 30. dnia. Aby chronić interes przedsiębiorcy, przepisy wykluczają co do zasady możliwość podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli w tym samym czasie. Są jednak wyjątki. Płatnik, który nie może zapewnić komfortu pracy kontrolerowi z ZUS, może wnosić, aby pracował on w placówce Zakładu. Weryfikacja może się też odbywać zdalnie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo przeprowadzać kontrole u płatnika składek. W tym celu może weryfikować prawidłowość rozliczania składek czy ustalania prawa do świadczeń oraz ich wysokości. Paragraf pierwszy rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli płatników składek (DzU nr 164, poz. 1165) określa częstotliwość przeprowadzania kontroli przez ZUS.

Planowa lub ad hoc

Weryfikacja rzetelności działań płatników składek może mieć charakter planowy bądź doraźny. Rutynowej wizyty inspektora kontroli ZUS należy się spodziewać co 4-5 lat, natomiast kontrola ad hoc ma miejsce znacznie częściej. Przesłanką jej przeprowadzenia mogą być:

∑ błędy w dokumentacji ubezpieczeniowej,

∑ niewywiązywanie się pracodawcy z ustawowych obowiązków,

∑ donosy lub

∑ nagminne uchybianie przepisom.

Wytypowanie po analizie

Zgodnie z art. 47 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. DzU z 2021 r., poz. 162 ze zm.) przeprowadzenie kontroli poprzedza analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa przez płatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. O sposobie wykonywania kontroli decyduje sam organ kontroli albo organ nadrzędny. Jednak występują wyłączenia od tych zasad. Są to:

∑ zagrożenie życia lub...