Jak ambitna praca stała się frajerstwem

źródło: Rzeczpospolita

Obawa przed pracoholizmem i obsesyjne dążenie do zachowania work-life balance sprzyjają rozkwitowi takich pojęć jak „kultura zapierdolu”. Sięgają po nie ostatnio w Polsce publicyści, ale również psycholodzy i trenerzy mentalni. Obawiam się jednak, że jest to raczej jeszcze jedna forma schlebiania gustom pospólstwa niż wynik świadomej refleksji.

Właściciele psów doskonale wiedzą, kiedy ich podopieczny się nudzi. Wiedzą też, jak ogromną satysfakcję sprawia tym zwierzętom wykonywanie poleceń, których wcześniej się nauczyły, takich jak choćby aportowanie. Niejeden pies nagabuje swojego właściciela do wspólnej aktywności, którą czasami już trudno nazwać zabawą. Psy ratownicze dzięki pracy, którą wykonały, stały się bohaterami akcji ratunkowej podczas trzęsienia ziemi w Turcji i Syrii w lutym 2023 roku. Wykonywanie trudnych, złożonych i często nienaturalnych czynności przez zwierzęta możliwe jest nie tylko dzięki nagrodom, jakie zwierzę otrzymuje od trenera. Uczenie się nowych umiejętności i kontrola własnego zachowania, a co za tym idzie – również otoczenia, wiążą się z satysfakcją, która jest dla nich równie nagradzająca, jak smakołyki i głaski, które otrzymują.

Ta satysfakcja jest wspólna dla zwierząt i ludzi. Doświadcza jej dziecko, które stawia pierwsze kroki, tenisista, który opanował nowe uderzenie, poeta, który odnalazł trafną metaforę, czy stolarz, który skończył pracę nad wyjątkowo udanym meblem. Doświadczali jej dawni myśliwi tropiący zwierzynę i zbieracze gromadzący pożywienie, rolnicy uprawiający pole i dowódcy prowadzący oddziały do boju. Doświadczanie satysfakcji z własnego działania i wpływania na rzeczywistość jest przynajmniej tak immanentne naszej...