Europa stworzyła najlepszy model życia dla całej ludzkości

autor zdjęcia: Mirosław Stelmach

źródło: Rzeczpospolita

Nie zgadzam się z tymi, którzy uważają, że możemy sobie spokojnie ten Zachód po cichu doganiać. Teraz albo nigdy: to jest ten moment, żeby przycisnąć pedał gazu. Rozmowa z Marcinem Piątkowskim, ekonomistą

Kiedy instytucjonalnie i mentalnie bardziej zmieniła się Polska: przez 15 lat między 1989 a 2004 rokiem czy przez 20 lat, jakie właśnie mija od naszego wejścia do Unii Europejskiej?

Zmieniliśmy się i w pierwszym, i w drugim okresie. W pierwszym dlatego, że jak nigdy w historii mieliśmy społeczny konsensus co do tego, w jakim kierunku idziemy, do czego dążymy. Wcześniej, w całej historii Polski, tak nigdy nie było. A po 1989 roku właściwie wszystkim nam zależało na powrocie na Zachód, do Europy. W całej klasie politycznej i w społeczeństwie widać było wielką wolę i przekonanie, że wiemy, czego chcemy. I że nie potrzeba żadnego cudu, że nie trzeba szukać żadnej trzeciej drogi między Wschodem a Zachodem, tylko że warto postawić wszystko na jedną kartę: na akcesję do Unii Europejskiej, NATO, OECD.

Czyli, parafrazując tytuł pańskiej książki, była to złota dekada polskiego konsensusu?

Złota era społecznej zgody co do tego, czego chcemy jako społeczeństwo. Lubimy idealizować naszą przeszłość, ale I Rzeczpospolita to właściwie rządy oligarchów, którzy nie pytali nigdy o zdanie reszty społeczeństwa, szczególnie chłopów pańszczyźnianych. W XIX wieku decydowali o nas zaborcy plus zblatowana z nimi część polskich elit – bo o niej też nie można...