Goździki w lufach karabinów

autor zdjęcia: Jean-Claude FRANCOLON/Gamma-Rapho via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Wojskowy poprosił Celeste o papierosy, ale że ich nie miała, zaofiarowała goździka, którego przyjął i wetknął do lufy karabinu. Na zdjęciu: rewolucja goździków w Lizbonie, 25 kwietnia 1974 r.

W 1974 r. w Lizbonie rewolucja goździków w niespełna dobę obaliła reżim stworzony przez Antónia Salazara. Pół wieku później co szósty Portugalczyk zagłosował w wyborach parlamentarnych na partię nawiązującą do salazarowskiej ideologii.

Radiowa stacja Alfabeta 24 kwietnia 1974 r. o 22.55 nadała piosenkę Paula de Carvalho „E depois do Adeus”. Dla spiskowców była sygnałem, że zaczynają jeszcze tej nocy. Znak do działania popłynął z radia Renascenca, które 20 minut po północy wyemitowało utwór „Grândola, Vila Morena”. Oddziały armii opuściły koszary i udały się w kierunku wyznaczonych celów. Nim zaczęło świtać, rewolucjoniści opanowali lizbońskie lotnisko oraz studia państwowej telewizji i radia. Z największej prywatnej rozgłośni – Rádio Clube Português – nadali komunikat do ludności Lizbony o zachowanie spokoju i nieopuszczanie domów. Po nim wyemitowano hymn.

Zamach majowy

Wmaju 1926 roku Europa nie tylko w Polsce była świadkiem zbrojnego obalenia rządu. 15 maja Józef Piłsudski przejął władzę w Warszawie, a 28 rewolta wojskowa wybuchła w Bradze na północy Portugalii. Stamtąd buntownicy pod wodzą generała Manuela da Costy pomaszerowali na Lizbonę, a że cieszyli się szerokim poparciem, odnieśli błyskawiczne zwycięstwo.

W przeciwieństwie do wydarzeń w Polsce te w Portugalii były bezkrwawe. Po ich zakończeniu rozwiązano parlament i unieważniono konstytucję z roku 1911, ustalając rządy wojskowe. – I Republikę Portugalską cechowała ogromna niestabilność polityczna – tłumaczy dr...