uważa pan, że będzie wojna?

autor zdjęcia: ullstein bild via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

W obecnej sytuacji polskie stanowisko dowodzi zdrowego rozsądku – uznawał autor w 1938 roku, podróżując rowerem przez Prusy i Warmię. – Gdybyśmy mieli ustąpić Niemcom w błahostkach, odczytają to jako przejaw słabości i natychmiast zażądają o wiele więcej – przytacza Bernard Newman polską argumentację. – Faktycznie jest tu coś na rzeczy – podsumowuje autor od siebie. Na zdjęciu: Mauzoleum Hindenburga (znajdowało się między Olsztynkiem i Sudwą), czyli osiem potężnych ceglanych wież połączonych arkadami, pod którymi umieszczono pomniki pułków, które brały udział w wygranej przez Niemcy bitwie pod Tannenbergiem z Rosją w 1914 roku (tzw. II bitwa pod Grunwaldem)

źródło: Rzeczpospolita

Do żadnej wojny nie musi dojść, jeśli tylko Czesi będą rozsądni. – To znaczy, jeśli dadzą Hitlerowi wszystko, czego zapragnie? – No cóż, a co by pan zrobił?

Prusy Wschodnie nie różnią się zbytnio od krajów bałtyckich, lecz wyglądają schludniej i zamożniej. Obecnie – tak jak w minionych stuleciach – jest to odłączona od Niemiec prowincja. W historii niemieckiej pojawiła się dopiero w trzynastym wieku. W 1230 roku polski król zwrócił się do Zakonu Krzyżackiego z prośbą o wsparcie w rozprawieniu się z pogańskimi Prusami. Wspominałem już o stosowanych przez zakon metodach misyjnych, które okazały się skuteczne zarówno w Prusach Wschodnich, jak i krajach położonych dalej na północy. Krzyżacy jednak trzymali Prusy w silniejszym uścisku. Zbudowali dziesiątki zamków, wiele z nich najwyższej klasy. Gdybym miał szczegółowo opisać swoją podróż przez Prusy Wschodnie, poinstruowałbym drukarza, by miał przygotowane gotowe wiersze do załączania na końcu co drugiego akapitu. Informowałyby o tym, że w mieście takim a takim znajduje się zamek krzyżacki.

Wokół tych twierdz rozrosły się społeczności handlowe, które przyciągały wielu emigrantów z innych części Niemiec. Potęga Krzyżaków tak wzrosła, że jeden z późniejszych królów Polski uznał, iż nadszedł moment, kiedy trzeba ją ograniczyć. Spotkał się z nimi na pamiętnym polu – pod Grunwaldem w 1410 roku – i doszczętnie ich rozbił. Po tej bitwie zakon przekształcił się w świeckie księstwo, które połączyło się z...