Warsze nie zginęła, jest w Ameryce

autor zdjęcia: Forum Zydow Polskich

źródło: Rzeczpospolita

Abraham Mordechaj Alter (na czele z siwą brodą, w pozycji „bokserskiej”), czwarty duchowy przywódca dynastii chasydzkiej Ger wywodzącej się z Góry Kalwarii. W 1940 r. zdołał zbiec z Warszawy przez Włochy do Palestyny, ale cała jego rodzina zginęła w Holokauście. Zmarł w 1948 r. w Jerozolimie. Zdjęcie pochodzi z ok. 1930 r.

autor zdjęcia: Jędrzej Bielecki

źródło: Rzeczpospolita

Borough Park na Brooklynie to jedno z największych skupisk chasydów poza Izraelem i dzielnica Nowego Jorku z najwyższymi wskaźnikami demograficznymi

źródło: Rzeczpospolita

Simon Friedman (siedzi) deklaruje, że wszystkie ważne sprawy jego rodzina konsultuje z rabinem. Nie przeszkadza im to, że rabin mieszka w oddalonym o 9 tys. km Izraelu. Za nim stoi jeden z jego siedmiu braci

Przed drugą wojną światową co trzeci mieszkaniec stolicy Polski mówił w jidysz. Ta społeczność wciąż żyje, tylko że za oceanem.

Na podwórku mojego domu zachował się fragment przedwojennej Warszawy, dla Żydów – Warsze. Albo dzisiejszego Brooklynu, ale o tym zaraz. To tu, w miejscu gdzie ulica Żelazna przecina Łucką, powstał z inicjatywy Icchaka Meira Altera (1798–1866) sztybel, czyli chasydzki dom modlitwy. Mowa o słynnym rabinie i talmudyście, który po przeprowadzce do Góry Kalwarii założył w 1859 roku chasydzką dynastię Ger. Z czasem zyskała ona wśród ortodoksyjnych Żydów najwięcej naśladowców na ziemiach polskich – ponad 100 tys. Przytłaczająca większość zginęła w Holokauście.

Poza wspomnianym domem modlitwy dziś można jeszcze zobaczyć groby Icchaka Meira Altera i jego potomków w ohelu na cmentarzu w Górze Kalwarii oraz skromny, piętrowy, obdrapany budynek w centrum miasteczka, gdzie kiedyś znajdował się dwór rabina Abrahama Mordechaja Altera, czwartego duchowego przywódcy dynastii chasydzkiej Ger. W 1940 roku zdołał on zbiec z Warszawy przez Włochy do Palestyny, ale cała jego rodzina padła ofiarą Zagłady.

Dziś miejsce, gdzie mieszkam, to warszawski Manhattan. Dzielnica jest naszpikowana szklanymi drapaczami chmur, w których swoje siedziby mają banki i towarzystwa ubezpieczeniowe. Aby wyobrazić sobie, jak wyglądało tu życie przed wojną, trzeba skorzystać ze wspomnień tych nielicznych, którzy przeżyli okupację. I ze zdjęć. Jedno z tych,...