Legenda Sprawiedliwie Nawróconego
Legenda Sprawiedliwie Nawróconego
JACEK MOSKWA
AFISZ SZTUKI ZALMANOWITZA "NAWRÓCONY" WYSTAWIONEJ W KOWNIE W 1934 ROKU
Jego postać przypomniał Czesław Miłosz na niedawnym spotkaniu noblistów w Wilnie: "Na przykład to, co zdarzyło się w tym mieście w roku 1749, było przykre dla polskiego katolicyzmu i dlatego zasługiwało na wymazanie. Spalono wtedy żywcem na stosie heretyka. Był nim Walentyn hrabia Potocki, który, studiując w Amsterdamie, nawrócił się na judaizm, i mimo tortur, jakim go poddawano, nie powrócił do chrześcijaństwa. Grób tego męczennika wiary był otoczony czcią przez wileńskich Żydów również w moich latach szkolnych i uniwersyteckich, przy całkowitej mojej niewiedzy. W pewnym sensie mógłbym służyć za przykład deformacji umysłu przez wychowanie w duchu nacjonalistycznym, z czego musiałem później sam wyzwalać się z trudem".
Pomijając oczywiste przejęzyczenie w terminologii (porzucający wiarę jest apostatą, nie heretykiem) wersja Miłosza odpowiada temu, co o Walentynie Potockim piszą wszystkie dostępne mi żydowskie encyklopedie i słowniki biograficzne. W nowszej literaturze polskiej o sprawie Walentyna Potockiego nie ma nawet wzmianki, w starszej są dwie czy trzy, zawsze odsyłające do źródeł...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta