Mobilność i tradycja

Mobilność i tradycja

Czy można uniezależnić sposób istnienia społeczeństwa od postępu technologicznego, czyli od form i warunków pracy? Czy można zatrzymać ów postęp w imię zachowania tradycyjnych modeli życia i zakorzenionych w nich wartości? Na pytania takie odpowiedź jest jedna. Nie jest to możliwe, a każda próba narzucenia siłą tradycyjnego ładu obróciłaby się w swoje przeciwieństwo, albowiem musiałaby prowadzić do zaprzeczenia wartości, w obronie których konserwatyści chcieliby wystąpić.

Pytania te są właściwą konkluzją niezwykle interesującego artykułu Piotra Skwiecińskiego "Tradycjonaliści na szlaku nomadów" ("Rzeczpospolita" z 10 sierpnia). Natomiast wnioski autor wydaje się wyciągać odwrotne. Pokazując nie bez racji niebezpieczeństwa związane z wymogiem mobilności, który jest efektem dynamicznych zmian rynku pracy, Skwieciński przyjmuje, że należy odrzucić imperatywy rynku, czyli konsekwencje modernizacji i za wszelką cenę trwać (jak można domyślić się przy pomocy państwa) w tradycyjnych strukturach społecznych. Rozwiązanie to jest niebezpieczną utopią. Nie znaczy to, że musimy pogodzić się z negatywnymi konsekwencjami postępu technologicznego i wywołanych nim zmian warunków życia. Również...