Uśmiech sprzed pięciu wieków

źródło: AFP

Już niedługo rozpocznie się kolejny sezon wakacyjny i znów, 
jak co roku, gigantyczne kolejki turystów ustawią się 
przed najsłynniejszym obrazem naszej kultury 
– „Mona Lizą" Leonarda da Vinci. Co właściwie pcha tłumy 
przed tę martwą celebrytkę ukrytą za pancerną szybą?

W 1984 roku „Paris Match" zapytał swoich czytelników, który obraz z bajecznych zbiorów Luwru jest dla nich najważniejszy. Na pierwszym miejscu znalazła się „La Joconde", na drugim – inspirowany nią „Baldassare Castiglione" Rafaela. W 2000 roku włoski Istituto per gli Studi sulla Pubblica Opinione przeprowadził sondaż, stawiając pytanie: „Jaki jest według ciebie najbardziej znany obraz na świecie?". 85 procent respondentów wybrało „Mona Lizę". „Słoneczniki" van Gogha, których kiepskie reprodukcje wisiały podobno w każdym M-3 gomułkowskiej Polski, zyskały tylko 3,6 proc. „Wiosna" Botticcellego – 2,1 proc. 6 lutego tego samego roku w biurze informacji turystycznej Luwru pytanie, gdzie znajduje się słynny portret, padło 76 razy. Tylko jedna osoba zainteresowana była usytuowaniem na mapie muzeum bezrękiej Wenus z Milo. Innych pytań nie było.

Chłód topolowej deski

Znając dość dobrze Luwr i jego skarby, od lat zastanawiałam się (zresztą nie ja jedna – polecam książkę Donalda Sassoona wydaną w Polsce w 2003 roku przez poznański Dom Wydawniczy Rebis czy teksty prof. Marili Poprzęckiej), na czym właściwie polega fenomen niewielkiego (77 na 53 cm) obrazu na zwykłej, topolowej desce: tak „racjonalistycznie"chłodnego, że aż nudnego, tak obrośniętego legendami, że aż pretensjonalnego, tak zaniedbanego (brudnych, ściemniałych...