Miejsce w szeregu

Prof. Grzegorz W. Kołodko Nowy nacjonalizm – także ten polski – to bękart neoliberalizmu, który służył wzbogacaniu nielicznych kosztem większości. Musi znaleźć się inna droga niż neoliberalna czy populistyczno-nacjonalistyczna. Winien wytyczać ją nowy pragmatyzm, czyli nieortodoksyjna, interdyscyplinarna teoria ekonomii i strategia rozwoju.

Gdzie znajduje się Polska? Jak to gdzie? Każdy przecież wie, że w Europie Środkowej. Wprawdzie nie przesuwając swego terytorium ani na jotę, przemieściła się podczas minionych trzech dekad ze Wschodu na Zachód, gdzie usiłuje znaleźć na trwałe swoje cywilizacyjne miejsce, ale to wciąż Europa Środkowa. Tak było, gdy byliśmy na Wschodzie, tak jest, gdy aspirujemy do Zachodu, tak będzie po upływie następnych z górą trzech dekad, w roku 2050. Ale gdy pytamy o położenie Polski na kuli ziemskiej, nie chodzi nam o geografię sensu stricto, co będzie miało w przyszłości coraz mniejsze znaczenie, lecz o naszą pozycję geopolityczną i geoekonomiczną. Wiele jest tu do zyskania, jeszcze więcej do stracenia.

Nieodwracalna globalizacja

Zarówno o relatywnym spadku znaczenia fizycznego położenia na świecie, jak i o zmianie geopolitycznej i geoekonomicznej pozycji konkretnego kraju decyduje zasadniczo ten sam czynnik – nieodwracalna globalizacja. Rozmaici zdeklarowani patrioci, a de facto nacjonaliści zwracający się ze złością do innych, zwolennicy ekonomicznego protekcjonizmu i eksponenci narodowej megalomani, nie pojmują, że ich ideologia i polityka na krótkich stąpa nóżkach. Charakter współczesnego (a jeszcze bardziej przyszłego) postępu technologicznego, usieciowienie procesów produkcji – od projektowania poprzez zarządzanie i wytwarzanie po dystrybucję...