Wiktoria 1920 19–25 czerwca

źródło: Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego

Auta (Białoruś), czerwiec 1920. Żołnierze 5. kompanii 28. Pułku Strzelców Kaniowskich

Część 10. 23 czerwca, wobec niepowodzeń stworzenia przez Wincentego Witosa gabinetu „włościańsko-robotniczego", powstaje, w oparciu o ugrupowania prawicowe i centrowe, pozaparlamentarny rząd Władysława Grabskiego – celem władzy wykonawczej staje się obrona państwa. 24 czerwca Józef Piłsudski spotyka się w Belwederze z Borysem Sawinkowem, przedstawicielem rosyjskiej emigracji demokratycznej, w sprawie tworzenia w Polsce rosyjskich oddziałów ochotniczych do walki z bolszewikami. 25 czerwca dochodzi do strajku gdańskich robotników portowych, który uniemożliwia wyładunek materiałów wojennych przeznaczonych dla armii polskiej. Na terenach plebiscytowych narasta napięcie przed ostatecznymi decyzjami.

Z informacji w „Rzeczpospolitej":

Odbyło się tu uroczyste poświęcenie i otwarcie oddziału „Rzeczpospolitej". Aktu poświęcenia dokonał ks. prałat [Jan] Masny, który też w ciepłych słowach wyraził radość, iż powstało nowe pismo, jako codzienny wyraz zjednoczenia ziem polskich. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Ignacy Chrzanowski podkreślił wysokie znaczenie kulturalne „Rzeczpospolitej", przy czym podniósł, iż wydawnictwo to w ciągu trzech dni przyniosło więcej wiadomości o życiu Europy niż inne pisma w ciągu miesiąca. [...] Kierownik miejscowego oddziału Dąbrowski podziękował wszystkim za obecność i wyraził przekonanie, że „Rzeczpospolita" popierana przez społeczeństwo tak widomie, niewątpliwie cele swoje uzyska.

Kraków, 19 czerwca 1920

[„Rzeczpospolita" nr 7/1920]

Mjr Kazimierz Świtalski

(szef referatu polityczno-prasowego Naczelnego Wodza) w dzienniku:

Można się spodziewać ataku silnego na północy, trudnego do wytrzymania. Będzie to ze strony bolszewików ich ostatnia gra, gra va banque. [...] Armia [polska] niewątpliwie nie jest jeszcze odpowiednio zestrojona i robi wrażenie dywanu zrobionego z łachmanków. Niepokojącym objawem jest również dezercja. [...]

Co do wojska bolszewickiego, to [gen. Aleksiej] Brusiłow swoją taktyką...