Powieść mocna jak lokomotywa

źródło: instagram @jaroslavrudis

Jaroslav Rudiš za sterami pociągu. Pisarz chciał być maszynistą, jednak wada wzroku pchnęła go na inne tory. Pisarskie

autor zdjęcia: Pavel Peterka

źródło: Fotorzepa

Pisarz w wagonie restauracyjnym, gdzie może liczyć na dobrą kuchnię i pilsnera

źródło: materiały prasowe

Jaroslav Rudiš „Ostatnia podróż Winterberga” Przełożyła z niemieckiego Małgorzata Gralińska Książkowe klimaty, Wrocław 2021

„Ostatnią podróżą Winterberga" Jaroslav Rudiš po mistrzowsku dialoguje z pisarzami Europy. Podjął temat jej utraconego dziedzictwa. Tak jak Tokarczuk w nagrodzonych Noblem „Księgach Jakubowych", ale w czeskim stylu.

Szufladkowanie, klasyfikowanie i tworzenie hierarchii jest dla jednych irytujące („sztuka to nie giełda!"), ale innym porządkuje świat. W literaturze zdają sobie z tego sprawę zarówno w Akademii Szwedzkiej przyznającej Nobla, jak i fundatorzy nagród, zapraszający do wyłaniania laureata nie tylko branżowe jury, ale i czytelników. Ci zaś nawet jeśli nie mają szansy zabrania głosu – swoje opinie wyrażają, selekcjonując książki na półkach, eksponując pisarzy najważniejszych, tytuły najbardziej lubiane.

Proszę wybaczyć prywatny ton: pośród wielu, mam półkę czeską, na której od lat stoją książki Bohumila Hrabala i Milana Kundery. Z drugiej zaś strony z literaturą niemieckojęzyczną, m.in. z Thomasem Bernhardem i W.G. Sebaldem. Ponad nimi wszystkimi lewituje czerwony tom „Łaskawych" Jonathana Littella, najbardziej (moim zdaniem) imponującej i zarazem wstrząsającej książki XX w. A jaką rolę odgrywa Jaroslav Rudiš? W mojej biblioteczce swoją najnowszą powieścią w znakomitym przekładzie Małgorzaty Gralińskiej – wywołał aksamitną rewolucję. Odwołał się do wielkich poprzedników – Hrabala i Kundery z Bernhardem oraz Sebaldem, a od dawna starcza mu talentu, by zaproponować swoją wizję współczesności i przyszłości. Biorąc pod uwagę, że w przyszłym roku skończy dopiero 50 lat – wiele nam jeszcze powie i napisze.

Wesołość czy smutek

Nie...