Trzeba się zastanowić, czym najlepiej zachęcać do zgłoszeń

Często sygnaliści dokonują zgłoszenia, gdy boją się wciągnięcia w zakazane praktyki.

Wprowadzenie obowiązku zdefiniowania w firmach zachęt do zgłoszeń wewnętrznych oznacza praktyczne wyzwania. Nie spodziewamy się, aby tak radykalne rozwiązania – jak np. w amerykańskim SEC, czyli nagrody pieniężne – znalazły wielu naśladowców. I to z kilku powodów. Przede wszystkim kulturowych oraz etycznych. Ale również dlatego, że takie nagrody zarezerwowane są wyłącznie dla sygnalistów, którzy zostali zignorowani przez swoje macierzyste firmy. Z drugiej strony jedną z najskuteczniejszych zachęt dla sygnalistów może być bezwzględnie stosowane prawo do zachowania anonimowości.

Ważne są motywy

Dwa najnowsze projekty ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. ustawy o ochronie sygnalistów) z 4 lipca 2022 r. (projekt nr 3) oraz z 22 lipca 2022 r. (projekt nr 4) wprowadzają obowiązek określenia systemu zachęt do zgłoszeń wewnętrznych, gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w strukturze organizacyjnej podmiotu prawnego, a osoba dokonująca zgłoszenia uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych. Zaproponowane przepisy nie wskazują, jak mógłby wyglądać taki system. W tej sytuacji pojawia się pytanie, czy zachęty materialne byłyby optymalnym...