My, Ukraińcy, mamy duży zapas mocy

autor zdjęcia: anntinomy

źródło: Rzeczpospolita

Okazuje się, że rosyjska agresja, ta nowa traumatyczna epidemia, może nieść ze sobą nie tylko destrukcję. Wbrew intencjom tych, którzy ją wywołali, stała się tyglem, w którym uciera się i konsoliduje wspólna ukraińska tożsamość.Rozmowa z Jurijem Szapowałem, ukraińskim historykiem

Gdzie zastała pana wojna?

Na daczy, w połowie drogi między szosą z Borodzianki do Makarowa a Buczą i Hostomlem. 22 lutego wysłałem stamtąd do wydawnictwa pocztą elektroniczną tekst dopiero co ukończonej książki. Dwa dni później zaczęło się to wszystko, o czym pan już wie. Nad naszym domkiem codziennie przelatywały rakiety, drony, samoloty. Lada chwila coś mogło na nas spaść. Kładliśmy się spać, nie wiedząc, czy się obudzimy. Szybko zabrakło prądu i łączności. Było bardzo zimno. Gdy walki przybrały na sile, stało się jasne, że lada chwila możemy znaleźć się pod okupacją. Dla mnie oznaczało to poważne ryzyko.

Dlaczego akurat dla pana?

Rzecz w tym, że kilka lat temu Rosjanie wpisali mnie na listę ekstremistów. Wiem, co mówię, do moich rąk trafiły oceny jakichś „ekspertów”, którzy ku mojemu rozbawieniu uznali za ekstremistyczne moje publikacje o działalności czekistów w Ukrainie w latach 1920–1940. Ale teraz już nie było z czego się śmiać, wiedziałem przecież, że okupanci wyjechali na wojnę z gotowymi listami osób do „wyczyszczenia”.

W sąsiedztwie pańskiej daczy – w Buczy, Worzelu, Hostomlu – nie trzeba było nawet figurować na liście. Zabijali kogo popadło.

Dlatego też pewnego marcowego poranka wyszliśmy...