Raz katolik, na zawsze katolik

autor zdjęcia: Damian Klamka/East News

źródło: Rzeczpospolita

W ludziach Kościoła głęboko tkwi przeświadczenie, że duszpasterstwo niezdolne wesprzeć się przymusem jest mało skuteczne. Na zdjęciu protest przed Pałacem Arcybiskupow Krakowskich, 20 grudnia 2020 r.

Apostazja może niekiedy narażać na bardzo poważne konflikty z rodziną i na wrogie reakcje otoczenia społecznego. Czy jest więc sens ściągać na siebie takie problemy? Czy nie lepiej z Kościołem rozstać się „po angielsku”: zaprzestać po prostu wszelkich praktyk religijnych?

Dawid Podsiadło zapowiedział swoje wystąpienie z Kościoła katolickiego. Jeśli tego aktu dokona, będzie chyba najbardziej znanym polskim „apostatą”. Na razie śledzimy coś w rodzaju „dziennika zapowiedzianej apostazji” – oby także doprowadzonej do finału – co jednak już samo w sobie ma pewną wartość: każe przyjrzeć się bliżej zjawisku na razie marginalnemu, a przecież mającemu swoją wagę. I to wagę niebagatelną.

Byle nie „formalnie”

Teoretycznie z Kościoła katolickiego wystąpić nie można, podobnie jak nie można się w Kościele – teoretycznie – „rozwieść”. Obowiązuje zasada: „Semel catholicus, semper catholicus” (Raz katolik, na zawsze katolik). Ks. Piotr Majer tłumaczył w „Gościu Niedzielnym”: „Nawet po spełnieniu kościelnej procedury i wpisaniu tego do ksiąg parafialnych apostazja nie oznacza całkowitego zerwania więzi z Kościołem. Chrztu nie można przecież odwołać. […] Kto raz stał się katolikiem, ten będzie nim na zawsze. – Kościół może jedynie z bólem i smutkiem przyjąć do wiadomości czyjąś wolę formalnego opuszczenia jego struktur”.

Kościół katolicki nigdy nie pogodził się z regulacjami prawnymi umożliwiającymi owcy „odłączenie się od stada”. 13 marca 2006 roku Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych opublikowała okólnik opisujący stosowną procedurę, „Actus formalis defectionis ab Ecclesia catholica” – „formalny akt wystąpienia z Kościoła”, przejętą zresztą z Kodeksu prawa...