Przeprawa przez morze historii

autor zdjęcia: Sergei SUPINSKY/AFP

źródło: Rzeczpospolita

Rosyjska inwazja na Kijów zbliżyła państwa naszego regionu. Czy ta wspólnota interesów i serc stanie się fundamentem sojuszu na lata? Na zdjęciu prezydent Andrzej Duda na konferencji prasowej z prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą oraz głową państwa ukraińskiego Wołodymyrem Zełenskim, Kijów, 28 czerwca 2023 r.

Przy wszystkich różnicach można dostrzec wiele analogii w relacjach Polski z Litwą i Ukrainą po 1990 roku. Przykład stosunków Warszawy z Wilnem pokazuje, że kluczem w pojednaniu i nowym braterstwie są wspólne cele geopolityczne, delikatność w miejsce presji i wreszcie cierpliwość. PiS-owi nieraz jej brakowało, na szczęście nie stracił jej nigdy prezydent Andrzej Duda. Dyskretny i nadzwyczaj skuteczny w sąsiedzkiej dyplomacji.

Podczas gdy Polacy obchodzili 80. rocznicę rzezi wołyńskiej dokonanej przez ukraińskich nacjonalistów, tego samego dnia, 11 lipca, w nieodległym Wilnie odbył się spektakularny szczyt paktu północnoatlantyckiego. Zdecydowano tam o przyjęciu do NATO Szwecji, ale tak naprawdę głównym tematem była Ukraina – pomoc temu państwu w jego heroicznych zmaganiach z Rosją.

Autoryzowano tam program zintensyfikowanych zbrojeń, które mają powstrzymać imperialne zakusy Władimira Putina. Ale też ogłoszono stworzenie Rady NATO-Ukraina, co ma być symbolem wsparcia zachodnich aspiracji Kijowa, choć w stopniu niezadowalającym jej prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Dodajmy, że Polska jest jednym z głównych rzeczników stworzenia dla Ukrainy czytelnej perspektywy akcesu do paktu północnoatlantyckiego.

Między NATO i Wołyniem

Czy te dwa zdarzenia – historyczna rocznica i współczesna mobilizacja – odrobinę się nie gryzą? W związku z rocznicą rzezi wołyńskiej wytworzono w Polsce atmosferę oczekiwania na jakiś gest ukraiński. Niektórym wydawało się, że będzie to dobra okazja. Skończyło się na wspólnym udziale prezydenta Polski Andrzeja Dudy i prezydenta Ukrainy w mszy za ofiary rzezi, która miała miejsce w katedrze w Łucku. Żadne deklaracje jednak nie padły.

Z kolei...