Wrócić, ale dokąd?

autor zdjęcia: Mirosław Owczarek

źródło: Rzeczpospolita

Jest taki niepokój, którego nie da się ukoić. Jest też taka tęsknota. To ją odkryła filozofia. A miejsce, z którego dobywał się ten wzywający do powrotu głos, nazwała duszą.

Jedyna tak prawdziwa historia to historia duszy. Nie ma bardziej realnej. Jest historia polityczna, gospodarcza, społeczna; historia wojskowości, medycyny, brudu, a nawet samotności. Ale każda z nich jest którąś z warstw, elementów stroju. Dusza natomiast – okrywanym przez nie ciałem. Tym, co unosi je wszystkie, bez czego cała ta suma zdarzeń, konfliktów, tendencji, faktów i odkryć opadłaby bezwładnie na ziemię, zostałaby rozrzucona przez wichry… nie, nie dziejów. Bo przecież by ich nie było. Po prostu, rozsypałaby się; nie byłoby o czym mówić, czego dzielić na okresy, o co się spierać, w czym brać udział.

Bo jeśli nie porównanie z ciałem i nakładanym na nie ubraniem, to może z maszyną składającą się z tysięcy połączonych ze sobą w najbardziej subtelny i nieintuicyjny sposób elementów: wojen, sposobów uprawiania ziemi, zbiegów okoliczności (choćby takich jak ten z wynalezieniem antybiotyków). Ale przecież za jej sterami ktoś musi zasiadać. Nie ma historii bez człowieka. A nie ma człowieka bez napięcia między zwierzęciem a bogiem, próby przerzucenia mostu, nawiązania kontaktu, wytyczenia drogi „między górą, która nam umyka, a dołem, który nas obraża”. Jak powiedział Aslan do księcia Kaspiana w „Opowieściach z Narnii”:...