Dwie zjawy z Nieświeża

autor zdjęcia: archiwum prywatne (3)

źródło: Rzeczpospolita

Kim była tajemnicza kobieta (po prawej), jedna z zaledwie dwóch na tej wybitnie męskiej uczcie z okazji przybycia Marszałka Piłsudskiego do Nieświeża

źródło: Rzeczpospolita

Kogo przedstawia tajemniczy portret z Nieświeża? Zofię Annę Batory, Annę Radziwiłłównę czy też Elżbietę Stuart?

źródło: Rzeczpospolita

Prasa obszernie relacjonowała pobyt Józefa Piłsudskiego w nowogródzkich dobrach Radziwiłłów jesienią 1926 r.

Nieświeskie dziedzictwo jest nasze. Co z nim robić? Bądźmy jak Litwini. Piszmy o nich dobre czytadła, kręćmy fajne seriale, zorganizujmy festiwal.

Who’s that girl”, a więc kim jest ta dziewczyna. Zapytaliśmy specjalistów, ale polscy archiwiści i znawcy biografii Piłsudskiego nie wiedzieli. Równocześnie via e-mail zapukaliśmy do dwóch muzeów w białoruskim Nieświeżu, bo zdjęcie, na którym uchwycono nieznajomą, tam właśnie wykonano. „Niestety – odpisano – nie dysponujemy informacją o tym, kim jest ta kobieta”.

Na fotografii oprócz spoglądającej w obiektyw „Who’s that girl” uchwycono jeszcze trzydziestu kilku biesiadników oraz kelnerów. 25 października 1926 r. znaleźli się w jednej komnacie zwanej wielką salą kominkową. W środku kadru, tam, gdzie kelner trzyma naczynie, siedzi Józef Piłsudski. Marszałek pewnie bardziej niż fotografem interesował się wnoszoną potrawą, kręcił się i wyszło jak wyszło. Ale jeśli się przyjrzeć, to widać kontur głowy profilem, ucho i nawet bujną brew, palec na wysokości ust, a niżej zarys munduru z kołnierzem i patkami, na których są „wężyki haftowane bajorkiem”, czyli ciasno zwiniętym drucikiem, jak wyjaśniają znawcy.

Po prawicy Piłsudskiego szpakowaty mężczyzna niczym amerykański aktor, z wąsem bujnym, dalej kolejny, już bez siwizny, ale podobny do poprzednika, tyle że z wąsem podkręconym; pewnie przed podaniem zupy wszystkie te wąsiska pachniały miło pomadą. A później na przemian, garnitur, smoking, mundur, garnitur i tak dalej. Jeśli się przyjrzeć,...