TSUE o podstawie opodatkowania aportów. Jak wyrok wpłynie na praktykę gmin?

Jeżeli strony transakcji uzgodniły, że zapłatą za wkład niepieniężny jest wartość emisyjna akcji, to ta właśnie wartość, a nie wartość nominalna akcji, stanowi podstawę opodatkowania VAT – orzekł TSUE w wyroku z 8 maja 2024 r. Jak ten wyrok wpływa na opodatkowanie VAT aportów przekazywanych przez gminy do spółek komunalnych?

Sprawa dotyczyła spółki akcyjnej, która tytułem aportu otrzymała od dwóch innych podmiotów majątek, w skład którego wchodziły nieruchomości. Umowy przewidywały, że zapłatę za tak dokonany wkład niepieniężny stanowić będą akcje spółki wycenione według ich ceny emisyjnej. Dla potrzeb ustalenia tej ceny strony oparły się na wartości nieruchomości, która została oszacowana przez rzeczoznawcę. Podmioty wnoszące aport wystawiły faktury, w których wykazały podatek VAT obliczony na podstawie wartości emisyjnej akcji, a spółka ten VAT odliczyła. To odliczenie zostało następnie zakwestionowane przez urząd skarbowy. Fiskus uznał, że podstawa opodatkowania dla tej czynności powinna była zostać określona według wartości nominalnej akcji, która w tym przypadku była znacznie niższa od ceny emisyjnej, a w konsekwencji, że otrzymane przez spółkę faktury nie są w pełni zgodne ze stanem rzeczywistym. Tego samego zdania był sąd pierwszej instancji.

Pytanie prejudycjalne

Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W ocenie tego sądu, z przepisów dyrektywy 2006/112/UE wynika, że w przypadku czynności wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w zamian za akcje, po pierwsze, podstawa opodatkowania nie może być określana w oparciu o wartość rynkową przedmiotu wkładu, a po drugie,...