Wiedza o zbrodniach musi być dostępna

autor zdjęcia: archiwum Instytutu Pileckiego

źródło: Rzeczpospolita

Dr Wojciech Kozłowski

Im więcej organizacji angażuje się w zbieranie świadectw ofiar rosyjskiej zbrodni, tym lepiej udokumentowane będzie tragiczne doświadczenie konfrontacji Ukrainy z putinowską Rosją. Rozmowa z dr. Wojciechem Kozłowskim, p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego.

W 2022 roku w Instytucie Pileckiego powstało Centrum Lemkina, którego zadaniem jest dokumentowanie zbrodni rosyjskich w Ukrainie. Ostatnio pojawiły się sugestie, że zostanie ono zamknięte.

Centrum Lemkina zostało powołane dwa dni po rozpoczęciu przez Rosję działań wojennych na terytorium Ukrainy w lutym 2022 roku. To była błyskawiczna reakcja na zmieniającą się wówczas diametralnie sytuację geopolityczną i na doniesienia, które docierały do nas z frontu. Wiele instytucji zaangażowało się w pomoc Ukrainie. W kontekście naszego wieloletniego doświadczenia w pracy z relacjami świadków zbrodni sowieckich i nazistowskich – rozumiejąc znaczenie tego typu źródła, jakim jest relacja naocznego świadka – postanowiliśmy pomóc na tym polu, na którym najlepiej się znamy. Jako instytut badawczy mamy za zadanie dokumentować, archiwizować i udostępniać relacje świadków tragicznych wydarzeń, za które odpowiedzialne są totalitarne państwa. Po ponad dwóch latach zbierania świadectw zmienia się charakter pracy Centrum Lemkina.

Na czym miałyby polegać te zmiany?

Nadszedł czas na to, aby zanalizować to, co z zebranego materiału wynika. 1700 świadectw zbrodni popełnianych przez Rosjan czeka na opracowanie. Ankiety i wideozapisy relacji naocznych świadków przekazaliśmy Ośrodkowi Badań nad Totalitaryzmami (OBnT) działającemu w naszym Instytucie. Od...