Skutki uboczne dobrej zmiany ustawy

Słuszny cel zwiększenia udziału polskich podmiotów w zamówieniach może być osiągnięty przy dopuszczeniu włączenia przez nich dostaw lub usług z państw trzecich w rozsądnym rozmiarze.

9 września wchodzi w życie ustawa z 9 lipca 2025 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (DzU z 2025 r., poz. 1165). Wprowadza ona długo oczekiwane i dyskutowane ograniczenia dla podmiotów „z państw trzecich” zarówno w zakresie ubiegania się o udzielenie zamówienia, jak i udziału w realizacji zamówień publicznych w Polsce.

Przez podmioty „z państw trzecich” należy rozumieć firmy, które mają siedzibę w państwach położonych poza Unią Europejską oraz w państwach, które nie są stronami zrewidowanego porozumienia WTO ws. Zamówień Rządowych (GPA).

W ustawie wprowadzono (art. 16b ust. 1 pkt 1–3 p.z.p.) jako zasadę normatywny zakaz:

∑ samodzielnego ubiegania się przez podmioty z państw trzecich o udzielenie zamówienia publicznego w Polsce,

∑ ubiegania się przez te podmioty w konsorcjum z wykonawcą z UE,

∑ polegania przez wykonawców z UE na zdolnościach lub zasobach podmiotu z państwa trzeciego.

W oświadczeniu lub dokumentach

Zakaz ten zamawiający mogą uchylić w drodze wyraźnego oświadczenia zawartego w ogłoszeniu lub dokumentach zamówienia zezwalającego takim podmiotom na ubiegania się o udzielenie danego zamówienia. Jak wyjaśniono w uzasadnieniu projektu ustawy uchylenie zakazu wymaga „aktywnego zachowania zamawiającego”, a „warunkiem dopuszczenia”...