Siła stereotypu, lekcja literatury
PUBLICYSTYKA
Ośrodkowoeuropejskich uprzedzeniach narodowych
Siła stereotypu, lekcja literatury
BOGUSłAW BAKUłA
Wznakomitym opowiadaniu pt. "Moniza Clavier" (1963 r. ) Sławomir Mrożek przenikliwie pokazał siłę stereotypu, zdolną do deformowania osobowości ipoczucia tożsamości jednostki. Świeżo przybyły na mityczny Zachód emigrant z Polski wędruje bulwarem weneckiego Lido, źle ubrany, zkartonową walizką, w której niesie skarb, zawiniątko pełne polskiej kiełbasy, jakiej nikt, poza Polakami, nie potrafi wytwarzać. Przypadkowo wybrany na towarzysza przez gwiazdę festiwalu Monizę Clavier, zażywa sławy, opromieniony cudzym blaskiem. Sam czuje się jakby bez tożsamości -- ita "konsumpcja" cudzych wartości wkrótce przestaje mu odpowiadać. Jest wszak młodym poetą, niedocenionym intelektualistą ze W schodu, który niejedno mógłby zarzucić puchnącemu od nadmiaru luksusu zachodniemu światu.
Aby zdobyć uznanie ina nim zbudować własną pozycję, sięga odruchowo do stereotypu. Po kilku szklaneczkach whisky przywołuje narodowy polski mit -- przedstawia się jako ofiara prześladowań, jako tajny agent mesjanistycznej sprawy. Nawet braki w uzębieniu demonstruje jako skutek represji: "O tu, wybili, panie, za wolność wybili. .. "
Lecz wielki świat lekceważy te polskie martyrologiczne demonstracje. Co...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta