Donoszenie jako kwestia charakteru
Komunizm we wszystkich fazach swego istnienia opierał się przede wszystkim na przemocy i strachu. Jednym z jego filarów była tajna policja, której rola w schyłkowym okresie systemu w całej Europie Wschodniej wzrastała. Ten fakt musi być brany pod uwagę w debacie na temat rozliczeń. Dyskusja o tajnych współpracownikach policji politycznej musi być osadzona w realiach tamtej epoki i uwzględniać przede wszystkim fenomen "kultury donosicielstwa", jaka zdominowała wszystkie sfery życia publicznego oraz prywatnego w całej Europie Wschodniej.
Najważniejsze jej cechy zostały ukształtowane w latach trzydziestych w Związku Radzieckim, gdzie donosicielstwo podniesione zostało do rangi jednej z głównych cnót obywatelskich. Po 1945 roku została zaaplikowana wszystkim państwom Europy Wschodniej. Jej promotorami często byli starzy komuniści, którzy przeszli przez sowieckie łagry i sami doświadczyli, jak groźne i bolesne mogą być konsekwencje zaniechania w odpowiednim czasie donosu. Później w wielu środowiskach ugruntowane zostało przekonanie, że współpraca z organami bezpieczeństwa jest elementem nobilitacji towarzyskiej i zawodowej. W tej atmosferze tworzyły się całe rody ubeckie, w których zawód...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta