![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Czas konstytucji
Między Ameryką i Polską
Czas konstytucji
Wojciech Sadurski
Amerykanie przyjęli swoją -- nadal obowiązującą -- konstytucję ponad 200 lat temu. Polacy piszą swoją konstytucję w roku 1996 i zapewne przyjmą ją w 1997. Pod tym względem Polacy mają nad Amerykanami niewątpliwą przewagę.
Nie ma w tym stwierdzeniu cienia ironii: czynnik czasu jest w konstytucjonalizmie niezmiernie ważny. Konstytucja pochodząca z okresu bardzo oddalonego od dnia dzisiejszego jest źródłem olbrzymich komplikacji i kłopotów. Jeśli tylko można ich uniknąć -- to bardzo dobrze. Ważne jest wtedy, by nie przejmować z dobrodziejstwem inwentarza także kłopotów będących udziałem konstytucjonalistów amerykańskich, szczodrze obdarowujących Europę Środkową swoimi radami.
Główny problem konstytucjonalisty amerykańskiego polega na tym, jak pogodzić bardzo starą konstytucję z zupełnie innym światem, do którego ma ona być przykładana. Konstytucja była napisana dla społeczeństwa rolniczego i zdecentralizowanego, w którym kobiety i niemajętni nie mieli prawa głosu, a Murzyni byli niewolnikami. Potem dodano do niej w sumie dwadzieścia siedem poprawek, przy czym naprawdę istotna ostatnia poprawka, związana z konstytucyjnymi prawami i wolnościami, przyjęta była prawie półtora wieku temu. Jak pogodzić starość konstytucji z zasadą, że ona naprawdę...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta
