Poszukiwanie równowagi
Prawa i wolności obywatelskie w systemie podziału władz
Poszukiwanie równowagi
Tadeusz Zieliński
"Są trzy rodzaje władzy państwowej: prawodawcza, wykonawcza i sądowa". Słowa dawno wypowiedziane, a jakże dziś aktualne! Myściciel wieku oświecenia Charles de Montesquieu nie przypuszczał zapewne, jak wielką karierę zrobi w demokracjach to proste jego odkrycie i jak ogromną rolę odegra ów słynny trójpodział władzy w obronie praw i wolności obywatelskich przed dyktatorskimi zakusami wszelkiej władzy.
"Nie ma wolności -- pisał Montesquieu -- gdy władza prawodawcza zespolona jest z wykonawczą, ponieważ można się lękać, że ten sam monarcha albo ten sam senat ustanowi tyrańskie prawa, które będzie tyrańsko wykonywał. Nie ma również wolności, jeśli władza sądowa nie jest oddzielona od prawodawczej i wykonawczej. Gdyby była połączona z władzą prawodawczą, panowanie nad życiem iwolnością obywateli byłoby dowolne, sędzia bowiem byłby prawodawcą. Gdyby była połączona z władzą wykonawczą, sędzia mógłby mieć siłę ciemiężyciela".
Obawy autora "Ducha praw" okazały się co do joty trafne w totalnych państwach naszego stulecia. Zarówno w narodowym, jak też realnym socjalizmie niewzruszalnym dogmatem ustrojowym była zasada jedności władzy państowej.
Ein Reich, ein Führer, eine...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta