Cisza nad Pocztą Gdańską

źródło: Polfilm/EAST NEWS

„Gdańsk pozostanie niemiecki” w przejmującym filmie Stanisława Różewicza

źródło: AFP

Wrzesień 1939 i „Blaszany bębenek”: euforia brzydkich drobnomieszczan

autor zdjęcia: Mikołaj Sprudin

źródło: PAP

„Wizja lokalna” w krematorium obozu koncentracyjnego w Stutthofie, maj 1946 r.

Historia i wojenne dramaty przyznających się do polskości mieszkańców Gdańska, Kaszub, Pomorza nie doczekały się sprawiedliwości ani w PRL, kiedy je fałszowano, ani w III RP, kiedy opowieść o nich snuł głównie Günter Grass.

Podczas Euro 2012 niemiecka ekipa piłkarska miała swoją bazę w Gdańsku. Zawodnicy, trenerzy i reszta zespołu zdobyli się wówczas na piękny gest. Znaleźli czas, by odwiedzić teren byłego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau i oddać hołd pomordowanym.

Niemcy jechali przez całą Polskę, by odwiedzić miejsce będące symbolem zbrodni III Rzeszy. Zapewne nikt z polskich gospodarzy nie powiedział im, że znacznie bliżej Gdańska znajdują się tereny innego obozu koncentracyjnego i obozu zagłady: Stutthofu.

Stutthof to miejsce jeszcze bardziej niż Auschwitz naznaczone polsko-niemiecką historią I połowy XX wieku z całym jej tragizmem, ale też przypominające całą specyfikę nieistniejącego już polsko-niemieckiego pogranicza. Katami byli Niemcy, ofiarami głównie Polacy i Żydzi, ale też niemało Niemców uznanych za wrogów III Rzeszy bądź ludzi z pogranicza polskości i niemieckości.

Blisko Gdańska, pod Wejherowem, leży też Piaśnica, gdzie naziści wymordowali kilkanaście tysięcy ludzi – elity polskie z Pomorza, polskich księży i siostry zakonne, a także Niemców – pensjonariuszy szpitala psychiatrycznego. Większość ofiar do dziś nie jest znana, bo oprawcy skutecznie zatarli ślady zbrodni. Wizyta wieloetnicznej reprezentacji nowych Niemiec (taki ma przecież wizerunek) w jednym z takich miejsc byłaby równie, jeśli nie bardziej, godnym i symbolicznym wydarzeniem. O Piaśnicy i...