Mieczyki na katedrze

autor zdjęcia: Andrzej Krauze

źródło: Plus Minus

źródło: materiały autora

Zbigniew Stypułkowski, działacz Młodzieży Wszechpolskiej i SN, najmłodszy poseł w przedwojennym parlamencie. Więzień NKWD, sądzony w procesie 16

źródło: materiały autora

Henryk Rossman, założyciel i lider ONR-OP

Już w drugiej połowie lat 20. narodowcy dominowali w większości szkół wyższych, a po przewrocie majowym aż do września 1939 r. sprawowali rząd dusz polskiej młodzieży studenckiej.

W okresie międzywojennym znaczenie i wpływy obozu narodowego były ogromne. Przez szeregi parlamentarnych struktur narodowców, takich jak Związek Ludowo-Narodowy i Stronnictwo Narodowe (SN), oraz masowej organizacji o charakterze społecznym, jaką był Obóz Wielkiej Polski, przewinęły się setki tysięcy ludzi. Jak zauważył przed laty historyk Jerzy Terej, obóz narodowy „stanowił najbardziej prężny ideologicznie i żywotny ośrodek myśli politycznej polskiej prawicy".

Idea narodowa najgłębiej jednak przeniknęła na uczelnie. Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska (MW), powstały w 1922 r. i ściśle powiązany organizacyjnie ze strukturami politycznymi obozu narodowego, z czasem zupełnie zmarginalizował inne studenckie organizacje ideowe. Już w drugiej połowie lat 20. narodowcy dominowali w większości szkół wyższych, a po przewrocie majowym, aż do katastrofy września 1939 r., sprawowali rząd dusz polskiej młodzieży studenckiej.

Pokolenie Polski Niepodległej

Warto się zastanowić nad fenomenem endeckości wyższych uczelni w II RP i podjąć próbę odnalezienia odpowiedzi na pytanie, dlaczego idee sformułowane przede wszystkim przez Romana Dmowskiego trafiły na tak podatny grunt wśród pokolenia, które, urodzone jeszcze w niewoli, jako pierwsze po przeszło 100 latach zaborów miało możność wzrastać i wykuwać swoją...